Tıp dilinde sistosel adı verilen mesane sarkması ameliyatı günümüzde çok sık görülmeye başlamıştır. İdrar torbasının olduğu bu alan fıtıklaşma gibi durumlar söz konusu olduğunda hastaların şikayetine neden olur. Gülerken, hapşırırken ve öksürürken idrar kaçırmaya neden olan bu durum, hastanın kontrolü dışında gerçekleşmektedir. İlerleyen zamanlarda idrar yaparken zorlanma gibi etkilerin görülmesine neden olan idrar kaçırma sorunu böbreklerin fonksiyonlarının olumsuz etkilendiği sorunlara neden olabilir.
Kadınlarda daha sık görülen bu olgular, tedavi edilebilir. Tedavi edilmediği durumlarda ciddi riskleri de beraberinde getiren mesane sarkması, kişinin günlük yaşamını olumsuz olarak etkiler. Bu olumsuzluğun önlenmesi için kalıcı bir tedavi olarak cerrahi tercih edilir. Çoğu zaman teşhis koyulduğunda gecikmenin yaşanacağı mesane sarkmaları vajinada büyük bir kitle var gibi bir hissiyata neden olur.
Tedavide hastanın kendi dokusu kullanılarak idrar torbasının kaldırılması sağlanır. Böylece şikayetlerde %90’a varan bir azalma görülür. Hastaların memnuniyeti düzeyleri her zaman yüksektir. Cinsel hayattaki şikayetler de ciddi oranda azalacaktır.
Sayfa İçerikleri
Mesane, idrarın içinde biriktiği torbaya verilen addır. 20 ila 45 dakika arasında süren bir ameliyatla başarılı sonuçların alınmasını sağlayan mesane sarkması ameliyatı kararı genelde doğum yapmış ileri yaştaki hastalarda verilmektedir. Mesanenin sarkmasına neden olan bir çok durum vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
Ciddi bir sorunun söz konusu olduğu mesane bölgesinde enfeksiyon varlığı tüm vücudu etkileyecek bir soruna dönüşebilir. Bu yüzden erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir.
Mesane ya da halk adıyla sidik torbası, sağ ve sol idrar kanallarının idrar kesesine taşınmasını sağlayan bir organdır. İdrar torbasında genişlemeyi sağlayan bazı durumlar idrar tutulumunu da olumsuz yönde etkilemektedir. Ortalama 800 ml kadar idrar depo edebilen bu organ 150 ml kapasiteye ulaştığında boşalma hissi yaratır.
Pelvis adı verilen leğen kısmında hem erkek hem de kadınlar için benzer anatomik etkiler gözlenebilir. Mesanenin iç yüzeyinde yaşanan bu sıkışmalar idrar kaçırma gibi çok sayıda problem yaratacaktır.
Mesane sarkmasının birçok belirtisi olabilir. Bunlar şikayeti olan hastalar için genelde benzer semptomlar olmaktadır. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları başta olmak üzere aşağıdaki durumlar mesane sarkmasına işaret edebilir.
Ameliyat yapılacak olan hastalarda vajenin şekli ve yapısı değişmeden tedavi gerçekleştirilir. Eş zamanlı olarak desteklenen bu yapının kullanılması halinde vajina ön duvarındaki prolen mesh tespit edilir. Vajen duvarına farklı şekilde dikine mesane torbasının ilerleyen zamanlarda orun çıkarmaması için ameliyattan sonra da tedavi edilmesi gerekir.
Mesane sarkması normal doğum yapan ve çok sayıda doğum yapan kadınlarda görülür. 40 yaş ve üzerinde görülme ihtimali yüksek olan bu durum kalça taban kaslarının zayıf olmasından kaynaklanabilir. Tedavisi kapalı ya da açık ameliyat teknikleriyle gerçekleşir.
Çoğu zaman menopoz sonrası bir sorun olarak ortaya çıkan idrar kaçırma, pelvis kaslarının gücünü yitirmesi nedeniyle görülür. Klasik pelvis kaslarını güçlendiren egzersizlerin yapılması ve sağlıklı yaşam bu sorunu önler. Ancak vajinal doğum ve beraberindeki iri bebek doğumları mesane sarkmalarının temel nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Mesane sarkması ameliyatı bu tür sorunları kısa sürede tedavi eden basit bir ameliyattır.
Genelde 40 yaş üzeri olan ve çok sayıda vajinal doğum yapan kadınlarda görülür. Erkeklede çok az görülmektedir. Kadınlarda rahim sarkmasıyla birlikte de görülebilir.
Çoğu zaman rahim sarkmasının dışardan fark edilmesi mümkün olmaktadır. Bu durumu hasta fark ederek doktora başvurur. Bazen hiç bir belirti vermeden de görülebilir. Sıkça idrar kaçırma, idrara sık ve az çıkma ve cinsel ilişki sırasında ağrılar bu sorunun varlığına işaret ederek kadının rahatsızlık duymasına neden olur. Mesane sarkmalarının tedavisinde kullanılan birçok yöntem vardır. Ancak teşhis koyulmadan önce, fiziksel muayenenin yanı sıra tam idrar tahlili, böbrek fonksiyon testi ve idrar kültürleri de incelenir. Doğru teşhis ürojinekolojik muayene ile koyulabilir.
Geçmeyen bel ve bacak ağrılarına da neden olabilen bu durum "sistosel" olarak adlandırılır. Hastanın şikayeti olmasa da görülebilir. Zorlanarak doğum yapanlar ve hormonal dengesi bozuk olan kişilerde daha sık görülebilir.
Yaş, şeker hastalığının varlığı ve menopoz gibi durumlar mesane sarkmasının nedenleri arasındadır. Kader olmayan bu durumun tespit edilerek tedavi edilmesi günlük yaşamın akışını da olumsuz etkilemeyecektir.
Genelde idrar kaçırma gibi bir durumdan utanç duyan kadınlar doktora gecikmeden gitmelidir. Bazen hiç doğum yapmamış olan kadınlarda görülen bu durum tedavi edildiği takdirde sorunsuz bir şekilde hastanın günlük yaşamına devam etmesi mümkün olacaktır.
Mesane sarkmasının bitkisel olarak tedavi edilmesi birçok kişinin merak ettiği konulardandır. Genelde 3 ila 6 aylık kürler şeklinde uygulanan tedavide kiraz sapı ve aslan pençesi limon eklenerek yemeklerden bir saat sonra tüketilir. İdrar kaçırma ortadan kalkmazsa mutlaka bir hekime danışarak çözüm bulmanız gerekecektir. Bitkisel tedaviler kesin bir çözüm sağlamaz.
Mesane sarkması ameliyatı öncesi rutin tetkiklerin yanı sıra birçok ek inceleme de gerekebilir. Jinekolojik muayene zaten en önemli aşamadır. Hastanın genel durumunun incelenmesi ve vajinadaki şişliğin görülebilmesi için oldukça önemlidir. İdrar torbasından başka bir organın çıkıp çıkmadığı da ortaya çıkacaktır.
İdrar kaçırmanın tipini ortaya çıkarmak için hasta analiz edilir. Öksürürken mi yoksa farklı durumlarda mı ortaya çıktığı incelenir. Durumun ne şekilde ilerlediği incelenir. Buna göre ameliyat kararının oluşturulması sağlanır.
İdrar tahlili, kültür testleri, kan tahlilleri, anesteziye uygunluk ve ultrason gibi birçok inceleme yapılarak hastaya teşhis koyulur. Hasta 24 saat boyunca yeme içmeden uzak tutulmalıdır. Cinsel ilişkiye ara verilmesi, alkol ve sigaranın bırakılması, kan sulandırıcı ilaçların kullanımından kaçınılması ile ameliyat sürecine hazırlanır.
Mesane sarkmasının tedavisi hastanın genel sağlık durumuna göre değişen tedavi seçenekleriyle değerlendirilir. Hamilelik isteyen hastalar, menopoz hastaları ya da şikayetlerin büyüklüğü dikkate alınarak tedavi için en uygun yöntem seçilir. Çoğu zaman başarı oranı yüksek olan bir ameliyat tekniği kullanılan hastalık idrar torbasının yukarı kaldırılması ve diğer tekniklerdir. Şimdi bunlara kısaca değineceğiz. Bu tedavide temel amaç, gevşemiş olan mesane bölgesinin sıkılaşmasını sağlayacak etkiler yaşamak olacaktır. Oldukça ciddi ağrıları olan bu süreçte açık teknik net bir çözüm sağlarken, iyileşme süresi uzun olduğundan tercih edilmemektedir.
Laparoskopik cerrahi birçok alanda tercih edilen yöntemlerden olmakla dikkat çekmektedir. Özellikle mesane sarkmalarında ilk seçenektir. Ufak bir kesi açılır ve minik bir alandan müdahale uygulanır. Böylece mesh ya da yama adı verilen destek atılarak idrar kaçırma gibi durumlar önlenir. Sağlık kuruluşlarında bu cihaz varsa farklı fiyatlarla uygulama gerçekleştirilmektedir. Ameliyat sonrası iyileşme süreci kısa olduğundan bu teknik açık teknikten daha sık uygulanmaktadır. Ancak her hasta için uygun olmayabilir.
Laparoskopik cerrahi yöntemin tercih edildiği hastalar için ise dikiş atma ve düğümler gibi durumlar es geçilir. Böylece sorunsuz bir operasyon gerçekleştirilerek tam kapalı bir robotik cerrahi uygulanmış olur. Başarı oranı çok yüksek olan ve tedavi için son yılların gözdesi haline gelen bu operasyon tetkik ve incelemeler sonucunda uygun olan hastalara yapılır.
Ameliyatsız tekniklerin tercih edildiği ameliyatlar gibi olmayan bu durum mutlaka cerrahi olarak tedavi edilmektedir. Gevşek ve yırtık dokuların desteklenmesi için mutlaka bir operasyon gerekecektir. Barsak gibi organlarda dışarı sarkma gibi ilerleyen durumlar yaşanabilir.
Mesane ameliyatlarından sonra görülen birçok yan etki vardır. Bunlar her hastada görülmemekle birlikte çok nadir de geçebilir. Aşağıdaki yan etkiler çok sık görülmektedir.
Ameliyattan sonra hasta bazen birkaç saat bazen de bir gün boyunca hastanede kalır. İki haftalık bir dinlenme sürecinden sonra iyileşmenin tam olarak gerçekleşmesi mümkün olur.
Vücut kondisyonu düşük olan hastalar için daha uzun iyileşme süreleri olabilir. Konforlu bir dinlenme süreci söz konusu olduğu için hastaların ameliyat sonrası günlük yaşantılarına dönme süreleri 3 haftayı bulmaktadır. Cinsellik için en az 6 hafta beklenmesi gerekmektedir.
Hastalar ortalama 10 gün sonra iyileşir. Ama tam iyileşme süresi herkeste farklılık gösterebilir. İlk gün gözetim altında tutulan hastalar kapalı teknik tercih edilmişse birkaç saat sonra taburcu ederek ev istirahatine çekilebilirler.
Ameliyattan sonra idrar kaçırma gibi durumların çözüm bulması beklenir. Uzman doktorlardan bilgi alarak zaten süreç hakkında nasıl beslenmeniz gerektiği ve idrar sorunlarını öğreneceksiniz. Ancak ilk haftalarda mümkün olduğunca sıvıyla beslenmek, katı yiyecekler tüketmemek ve lifli gıdalar tercih etmek hayrınıza olacaktır. Kabızlık gibi ıkınmanıza neden olacak sorunlar yaşamanız ciddi komplikasyonlara neden olarak dikişlerin patlamasına neden olabilir. Mesane sorunu düzeldiğinde gelende kabızlık problemi de ortadan kalkmış olur. Ancak günlük 2 litre su tüketimini ihmal etmemek ve düzenli beslenmek dışkılama sürecinizin sorunsuz olarak gerçekleşmesini sağlayacaktır.
Mesane genişleyip daralabilen bir organ olduğu için birçok sıkıntı yaşanabilir. Halk arasında idrar torbası olarak bilinen ve böbreklerin ürettiği idrarı depolayan mesane erkeklerde de oldukça ciddi sorunlara neden olur. Mesane kanseri gibi durumların belirleyicisi olan ve kontrolsüz bir çoğalma yaratacak durumlar oluşabilir. İdrardan kan gelmesi ve sürekli idrara çıkma gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Prostat büyümesi ve böbreklerde taş gibi durumlarda zaman kaybetmeden hekime gidilmesi gerekir.
Erkeklerden daha çok kadınlarda görülen mesane sorunları, idrar kaçırma gibi durumlara neden olabilir. Bu problemlerin çözülmesi gerektiğinde hekime danışılarak şikayetler ve semptomlar anlatılır. Düzenli sıvı alımı yapan ve idrarını tutmadan boşaltan kişilerin mesane sağlığı genelde sorunsuzdur. Ancak vajinal doğum durumunda idrar torbasında sarkmalar meydana gelebilir. Bu durumun tedavi edilmemesi halinde, idrar kaçırma ve benzer şikayetler de beraberinde gelecektir.
Mesane sarkması bazen rahim sarkmasıyla birlikte görülür. Özellikle cinsel yaşamı olumsuz etkileyen bu durum zevk almayı önler. Kişinin yaşam kalitesini etkilediği gibi kişisel olarak özgüven sorunu yaşamasına da neden olabilir. Mesane sarkması ameliyatı bu tür sorunların da ortadan kalkmasına yardımcı olan bir uygulamadır. Eğer tedavi edilmezse günlük yaşamda da cinsel yaşamda da birçok soruna neden olur.
İda kaçırma genel bir sorun olsa da bunun tipini belirlemek gerekir. Yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu olarak ortaya çıkan bu durumun dört farklı tipi vardır:
Yaşın ilerlemesiyle birlikte idrar kaçırma kaçınılmaz olur. Normalde idrar, kişinin istediği zaman boşaltılır. Mesela fazla kilosu olan ve kabızlık sıkıntısı çeken kişilerde idrar kaçırma görülebilir. Ağır işlerde çalışan ve astım hastası olan kişilerde de aynı sıkıntının görüldüğünü biliyoruz. Zor doğumlar ve şeker hastalığı gibi durumlarda idrar kaçırma görülebilir. Merkezi sistemi zedeleyecek olacak sinir yaralanmalarında da idrar kaçırma görülebilir. Alkol tüketiminin fazla olması, ya da bu bölgelerde yapılan ameliyatlar da idrar kaçırmaya neden olabilir.
İdrar kaçırmanın belli başlı tetkiklerle netleşecek olan tanısında en sık kullanılan yöntem sistometri adı verilen cihazdır. Kateter aracılığıyla mesaneye temiz su verilir ve bu şekilde hasta belli manevraları yapar.
İdrarın istemli tutmasını sağlayan kaslar için EMG testi yapılır. Bu testten sonra kasların çalışılabilirliği incelenir. Pelvik ultrason adını verdiğimiz popüler yöntem ise organ yerleşimlerini incelememiz açısından önemlidir. Sistoskopik uygulamalarını yaparak üretra bölgesinin iç kısmını inceleyerek tanı için gereken veriler elde edilmiş olur. Mesane sarkması ameliyatı yapılırken tercih edilecek yöntemler hastanın genel durumuna göre değişmektedir. Bu yüzden herkes için farklı bir teknik tercih edilebilir.
Mesane sarkması ameliyatından sonra cinsel ilişki ne zaman olmalı?
Mesane sarkması ameliyatından en az 6 hafta geçmeden cinsel perhiz uygulanmalıdır. Bölgenin hassasiyeti ve ağrıları gibi durumlar yaşandığında doktorun talimatlarına uymak zorunludur. Cinsellik için ortalama 1,5 ay kadar beklemeniz gerekir.
Ameliyatsız tedavi yapılır mı?
Sarkma durumları ilerledikçe tedavi de zorlaşır. Erken dönemde basit Kegel egzersizleriyle kontrol sağlamak mümkün olabilir. Ancak ilerleyen vakalarda ve öksürüp tıksırırken görülen idrar kaçırmalarında ameliyatsız çözümler uygulanabilir.
Mesane sarkması ameliyatı yapılmazsa ne olur?
Ameliyat zamanında yapılmadığı takdirde, merdiven inip çıkarken, öksürüp gülerken ya da idrar yaparken yanma görülebilir. İdrarın tutamaması halinde günlük yaşamı olumsuz etkileyecek durumların yaşanması da kaçınılmaz olacaktır. Bu yüzden erken teşhis ciddi bir önem taşımaktadır.
Doğurganlığı etkiler mi?
Bazı durumlarda mesane sarkmasında rahim de alınır. Bu tür bir operasyon için hastayla öncesinden görüşülür. Eğer kadın çocuk istemiyorsa rahim alınarak idrar torbasının en iyi şekilde ayarlanmasını sağlayacak bir müdahale sağlanır.