Labial füzyon ameliyatı, vajinadaki dudakların birbirine yapışması durumunda yapılır. Bazen doğuştan bazen de ergenlik döneminde ortaya çıkan bu durum, cerrahi bir müdahaleyle normale döner. Ergenlik dönemine ulaşmamış çocuklarda görülen durum, iç ya da dış dudakların yapışmasıyla kendini belli eder. Vulvar füzyon vulvar adezyon ya da labial sineşi, adherens gibi isimlerle tanılanır. Nedeni tam olarak bilinmese de dermatit ve benzer durumlar, alerjik hastalıklar bu probleme yol açabilir. Bebeklerde 3 ay ile 6 yaş arasında görülür. Labial yapışıklık nedenleri genel olarak bilinse de bazı hastalar da bu belirtiler olmadan da hastalık görülür.
Çocuk Cerrahisi alanında uzmanlaşmış olan pediatrik jinekologlar ilerlemiş ve cerrahi müdahale şart olan vakaları tedavi etmektedir. Cerrahi olmayan tedavi yönteminde östrojen hormonu erken ergenliği tetiklediğinden tercih edilmemektedir. Bu yüzden kısa bir süre kortizon içeren kremler kullanılarak yapışıklığın doğal olarak açılması beklenir.
Ergenlik sonrası aynı problem devam ediyorsa, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen sebepler ortadan kaldırılmaktadır. Ameliyat kesi atılmadan yapılsa da en son çaredir. Çünkü tekrar riski olmakla birlikte, hekimler arasında da ciddi tartışmalara sebebiyet vermektedir.
Labial füzyon nedenleri östrojen eksikliğinden kaynaklanan vajinal enfeksiyonlardır. Behçet, Vulvar kanser türleri, kadın genital sünnetleri ve eroziv lichen planus gibi hastalıklar vajinada yapışıklığı tetikleyebilir. Doğuştan olabildiği gibi menopoz sonrasında da görülme riski artmaktadır. İç dudaklarda yapışma kısmi ya da tam olabilir. Her durumda cerrahi müdahale şarttır.
Labial yapışıklık tedavi edilmezse çatallı ve zor idrara çıkma, vajinada acı hissi ve idrar yolu enfeksiyonları sıkça görülür. Dolayısıyla cinsel ilişkiye girememe, ilişki sırasında ağrı ve yanma sorunları hatta adet görememe sorunları da görülebilir. Vajinal hijyenin yeterli olmaması, asidik ürünlerle temizliğin yapılması, mantar enfeksiyonlarının sıkça tekrarlanması bu hastalıktan şüphe etmemize neden olabilir.
Doğuştan olan bu durumun temel nedeni östrojen yetersizliğidir. Bebeklerde östrojen hormonu olmadığı için iç dokuların yapışması daha kolaydır. Hijyen malzemeleri kullanımındaki yanlışlar ve hatalı temizleme bu sorunun artmasına yol açar.
Hastaların çoğu bu durumdan habersizdir. Hastalığın şekli her kadında farklı seyrettiği için fark edilmesi de kolay değildir. Muayenede dış genital organ düzleşmiş şekildedir. Labia minora dediğimiz iç dudaklar da oldukça küçüktür. Çocuk hastalar için çocuk cerrahisi, yetişkin hastalar için de kadın hastalıkları ve doğum uzmanları cerrahi müdahaleyi gerçekleştirir. Ortalama 2 saat süren ameliyat kişinin durumuna göre değişen zaman dilimlerinde biter.
Ameliyatta dudaklar cerrahi yöntemle birbirinden ayrılır. Ameliyattan sonra hafta boyunca kortizonlu ilaç kullanılması gerekir. İdrar yapamayacak kadar kapanma yaşayan hastalarda vajinal yapışıklık ameliyatı yapılır. Kesi yapılmadan dudakların açılması sağlanır ve hasta aynı gün evine dönebilir. Vajinal yapışıklık genelde 6 ay içinde kendiliğinden düzelir. Bazı çocuk hastalarda 6 yaşında normale döner. Ancak genel olarak 6 yaş öncesi çocuklarda labial füzyon ameliyatı yapılmaz. Jinekologlar ve çocuk jinekolojisi uzmanları tarafından tedavi yapılır. Ameliyatlardaki başarı oranı %99 olarak kaydedilmiştir.
Bebeklerde idrar yapmayı engelleyecek bir durum yoksa doktor kontrolü altında vajina yapışıklığının düzelmesi beklenir. Bunun için genelde krem verilir ve kremin etkisi vakaların %80’ini düzeltir. Çoğu durumda kendiliğinden geçer ve açılma zamanla sağlanır. Ancak açılmanın olmaması halinde cerrahi müdahale tercih edilir. Düzenli krem tedavileri yapılarak hastalıkların tedavi edilmesi mümkün olurken, bazı durumlarda hiçbir şekilde cerrahi tedaviye gerek kalmaz. Vajinal yapışıklık için müdahale gerektiğinde estetik ameliyatlar da işin içine girebilir. Bu durumda 8 yaş sonrası ya da ergenlik dönemi beklenerek işlemler gerçekleşir. Ameliyat ergenlik döneminde de en son seçenek olmalıdır. Çünkü doğru hijyenik bakım ürünleri kullanılması, ergenlikle birlikte doğal olarak salgılanan östrojen hormonları durumun normalleşmesini sağlayacaktır.
Bebeklerde vajina yapışıklığı tedavisi son derece önemli bir süreçtir. Genelde yetersiz hijyen ve bez değiştirme sıklığının azlığı yapışıklığa yol açmaktadır. Kortizon içerikli kremlerle bu yapışıklığın açılması sağlanır. Bebeğin bezini değiştirdikten sonra nemlendirici krem kullanmak ve kokulu sabunlardan kaçınmak gerekir. Vazelin kullanılarak vajinal yapışıklığın yeniden nüksetmemesi için ek tedavi uygulanabilir.
Aileler ve hekimler tarafından fark edilmeyen vajinal yapışıklık, birçok soruna yol açarak ilerleyebilir. İlerlemesi durumunda da çiş yapamama gibi ciddi bir sorun ortaya çıkabilir. Östrojenli kremlerin uzun süre kullanılmaması gerektiğinden doktor kontrollerinin aksatılmaması son derece önemlidir. Ergenlik dönemine kadar sorun teşkil etmeye devam eden yapışıklık tedavisi için labial füzyon ameliyatı yapılmaktadır.
Ameliyat öncesi krem kullanımının sonucu bir süre beklenir. Hijyen sağlanması ve krem kullanımına rağmen kendiliğinden düzelmeyen yapışıklık ameliyatla kesi atılmadan tedavi edilmektedir. Çocuklarda temizlik sırasında o bölgenin çok fazla temizlenmesi epidermisi yok eder. Epidermisin yok olması sonucu yaşanan bu durum, çocuğun dış dudaklarıyla damar olmayan bölgesinin birbirine yapışmasına neden olur. Hücresel reaksiyon östrojen üretilmeye başlanan puberta döneminde (8 yaş sonrası) ortadan kalkmaktadır.
Yeni doğan bebeklerde 1 yıl sonra yapışıklık kendiliğinden düzelir. Ancak kötü kokulu idrar ve akıntı söz konusu olursa çocuk cerrahisine götürerek kontrol edilmesi uygun olur. Birçok aile panik olduğu için çocuğun yapışıklığını elle açmaya çalışır. Bu son derece yanlış ve çocuk için travmatik olabilir.
Kız çocuklarının vajinal yapışıklık için tedavi edilip edilmeyeceği konusu birçok hekim tarafından tartışılmaktadır. Tedavinin psikolojik etkisi birçok çocukta travmalara yol açmaktadır. Uzmanlar bu konuda en son çare olarak ameliyatı ya da yapışıklığı ayırmayı tercih eder. Ancak yapışma yeniden olunca çocuk yine aynı şikayette hekime götürüldüğünde travma tekrarlamakta ve çocuk doktoru görünce ağlamaya başlamaktadır. Bu tür durumlar ciddi risklere neden olmakla birlikte, tedavinin psikolojik boyutu olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. Aileler müdahale için acele etmemeli ve paniğe kapılmamalıdır. Tedavi seçenekleri arasında yer alan buhara oturma, vazelin sürme gibi uygulamalar vajinanın doğal olarak açılmasını sağlamaktadır.
Rahim vajinadan farklı bir organdır. Rahim vajenin iç kısmındadır ve iç genital organdır. Vajina ise dış kısımdır. Bu yüzden görsel ve cinsel anlamda önemlidir. Rahim içi yapışıklık genelde kürtaj ve sezaryen gibi ameliyatlardan sonra ortaya çıkar. Yapılan yanlış müdahaleler hasar gören rahmin yapışmasına neden olur. Gebelik söz konusu olduğunda risk altında olan kadınlar, adet kanamalarının azalması ya da hiç olmaması gibi risklerle karşılaşır. Vajina dudaklarının yapışmasıyla rahim yapışıklığının hiçbir ilgisi yoktur. Dolayısıyla Labial füzyon ameliyatı rahim içindeki yapışıklık için yapılmaz.
Labial füzyon ameliyatı SGK kapsamında yapılmaktadır. Özel hastanelerde fiyatlar sabit değildir. Ancak minimum 1.800 TL’den başlamaktadır. Tercih edilen hastane ve doktora göre fiyatlar değişecektir. Farklı fiyat aralıkları ve ödeme koşullarından yararlanmak isteyenler hastanenin muhasebe bölümleriyle görüşerek net bir fiyat alacaktır.
Günümüzde birçok hastane SGK ile anlaşmalı olarak az bir ücret farkıyla bu operasyonu gerçekleştirmektedir. Ancak ergenlik dönemine girilmişse ve idrar yapmayı engelleyen bir yapışıklık varsa cerrahi tedavi mevzu bahistir. Bu sorunlar yoksa krem kullanılması yeterlidir.