Sırt kamburluğu gibi durumlar söz konusu olduğunda kifoz ameliyatı ile bunu ortadan kaldırmak mümkün olmaktadır. Bel ve boyun kısmında çukurluk, sırtta tümsek gibi durumlarla kendini belli eden bu sorun, 20 ila 40 cm üzerindeki eğriliklerin giderilmesi için tercih edilmektedir.
Hem yetişkinlere hem de çocuklara uygulanan bu ameliyat oldukça teferruatlı ve önemlidir. Başarılı bir uygulama gerçekleştirmek isteyenler Ortopedi, Beyin ve Sinir Cerrahisi, Fizyoterapi bölümlerine muayene olmalıdır. Teknolojik açıdan yeterli olan tüm hastanelerde muayene sonrası bulgular incelenerek gereken tedavi verilecektir.
Küçük çocuklarda pediatrik bilim dallarının desteğiyle ilerleyen kifoz ameliyatları oldukça önemlidir. Ortalama 1 hafta hastanede kalmayı gerektiren bu ameliyat, 3 ila 8 saat sürmektedir. Ciddi bir ekip ve deneyim gerektiren ameliyatın başarıya ulaşması için cerrahi ekibin deneyimi oldukça önemlidir.
Genetik nedenlerden kaynaklanan ya da diğer etkenler söz konusu olduğunda göülen bu fiziksel sorun kişinin duruşunu bozduğu gibi psikolojik olarak da sıkıntı yaratır. Sosyolojik etkileri de bir hayli fazla olan kamburluk durumunun temel nedeni, hareketsizliktir. Öne doğru eğilmeye eğilimli olan kişilerde daha fazla görülmektedir.
Günümüzde çok sık tercih edilen ve küçük yaşlardan itibaren başlayan bilgisayar kullanımı bu tür omurga sorunlarına neden olabilmektedir. Özellikle masa başı çalışanlar, hareketsiz bir yaşam tercih edenler ve bilgisayar kullananlar düzenli egzersiz yaparak bu riski düşürebilir. Özellikle oturup kalkarken ani hareketlerden kaçınmanız oldukça önemlidir.
Sayfa İçerikleri
Kamburluk olarak bilinen durumun tıbbi tanımı olan kifoz çocuk ve yetişkinlerde görülebilir. En çok sırt bölgesinde bulunan ve eğriliklere neden olan kifoz, posdural, travmatik ve yapısal olarak görülebilir. Normal olarak 1. ve 12. Omurların dahilinde bulunan sırt bölgesi, belirli bir açının bozulması durumunda kamburluk adı verilen fiziksel soruna neden olabilir. Bilgi çağının oldukça önemli gelişmelerinden olan teknolojik çalışmalar sırt ağrıları ve benzer omur problemlerine neden olabilir. Kifoz ameliyatı kararı verildiğinde hastanın genel durumu ele alınarak tedaviye başlanır.
Çocuklarda en sık görülen kamburluk tipidir. Fiziksel kondisyonun eksik olması nedeniyle ilerleyebilir. Yetersiz egzersiz sonucu gelişme döneminde hareketsiz kalan çocuklar, kötü oturma ve yatma pozisyonlarıyla kamburlaşabilir. Omurga üzerine binen yüklerin (ağır sırt çantası) neden olduğu ağrılar ve kamburluk durumuna posdural kifoz adı verilir.
Scheuermann kifozu olarak bilinen bu durum, 55 derece ve üzerindeki kamburluk durumunda teşhis edilir. 12 yaşından itibaren görülmeye başlayan bu durum, hafif bir skolyoz olarak da görülebilir. Duruş bozuklukları ve sinir kas sistemlerinin hastalıkları nedeniyle görülebilir. Torokal omurgada gelişen deformite, %1 ila 8 arasında görülme oranına sahipti. Genetik etiyolojiye bağlı olarak gelişen bu tablo, hastanın kozmetik ve psikolojik açıdan rahatsızlık duymasına neden olabilir. Genelde dik durulması istendiğinde hastanın kamburluğu ortadan kalkacaktır. Bu durumun kalıcı olarak düzeltilmesi için öncelikle fizik tedavi uygulaması yapılır. Fizik tedavi sonrası düzelmeyen kifoz durumunun tedavisi cerrahi olarak gerçekleşir. Kişinin korseleme ile düzelmeyen durumu son çare olarak ameliyatla düzelir.
Scheuermann korsesi kullanılarak birçok vaka düzelebilir. Özellikle erken dönem vakalarda fizik tedavi beraberinde korse kullanılması iyi bir sonucun alınmasını sağlayacaktır.
Birçok hastalıkta olduğu gibi kamburluk sorununda da erken teşhis önemlidir. Korse kullanımının birçok avantajının yanı sıra, bireyin düzenli olarak kontrol edilmesi tedavinin başarı oranını arttıracaktır.
Korse kullanırken ihtiyacınız olan korsenin yanı sıra egzersizler de olacaktır. Doğru duruş pozisyona uyum sağlanması açısından kuvvetlendirme egzersizleri de uygulanmalıdır.
Travma sonrası görülen nörolojik sorunlar travmatik kifozlara neden olabilir. Bu durum her yaştan kişide görülebilir. Bu yüzden kaza sonrasında görülebilir. Torakolomber ve lombar kısımlarda göülür. Felç gibi nörolojik hasarlara yol açan bu durum özellikle omurilik ve sinir köklerinin sıkışmasını sağlayarak kişinin hareket kabiliyetini önler. Hastanın erken teşhis için zaman kaybetmeden hekime ulaştırılması son derece önemlidir.
Vücuda arkadan bakıldığı durumlarda normal görünen ama yandan bakılınca kamburluk fark edilmesi "ergen kifozu" olarak bilinmektedir. Öne eğilme testleri yapılarak anlaşılan bu durum nörolojik muayene ve omurga röntgenleriyle ortaya çıkar. Tedavi şekli bu tanılama sürecine göre uygulanarak planlanır. Böylece 10-15 yaşında teşhis edilerek erken tedavi için başlangıç yapılabilir.
Omurga travmalarının yanı sıra kemik erimesi, verem, enfeksiyonlar, tümör ve felç dir.gibi durumlar da omurga tümörlerine neden olabilir. Doğuştan ya da sonradan olabilen tümörler ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Meningoel ve miyelomeningosel sorunu beraberinde de görülebilir. Bu durumda kifoz deformitesi yaşanır. % 8 ile 15 arasında göülen deformasyon ameliyat gerektiren bir soruna dönebilir. İnflamatuar denildiğinde ilk akla gelen tüberküloz mikrobudur. Romatoid ve ankilozan spondiliti arttıran bu durum serebral palsi gibi hastalıklardan sonra da görülebilir.
İnsanın omurunun belirli bir bölgesinde doğal bir eğrilik olması normal karşılanır. Normal duruş pozisyonunda meydana gelen ve derecesi belirlenen kifozun, çeşitli dereceleri vardır. Eğrilik oranı 55-70 arasında olan hastalar, korse ve fizik tedavi egzersizleriyle tedavi edilebilir. Çok ileri olmayan dereceler ise basit yöntemler kullanılarak tedavi edilir. Cerrahi duruma gelen hastaların durumu artık ilerlemiştir.
Ense kökünden bele kadar olan omurların düzeltilmesiyle uygulanan ameliyat çocuklarda farklıdır. Çünkü birbirinden bağımsız iki çubuk etkilenerek çocuğun gelişimine bağlı olarak 6 ayda bir uzatılır. Erken ameliyat önemlidir çünkü çocuğun büyükçe organ rahatsızlığı yaşamasına neden olabilir. Doğru ekip tarafından yapılan ameliyatlar kesin olarak tedavi edilebilir.
Kifoz belirtileri birçok hastada aynı şekilde gözlemlenir. Anne karnındaki bir bebekte dahi görülebilen bu durum, omurgaların birbirlerine yapışması durumunda kol ve bacak anomalilerine neden olabilir. Çocuklarda kifozu belirtileri şu şekildedir:
Yetişkinlerde ise gözle görülebilen bir kamburluk söz konusudur. Aşırı yorgunluk ve omurgada yaşanan ağrılar kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen durumlara neden olabilir. Boyunda öne doğru eğilmeler, aşırı yorgunluk ve ağrılar ilk görülen semptomlar arasında yer almaktadır. Kifoz ameliyatı yapılacak olan hastalar birçok tetkikten sonra en uygun tedavi yöntemine alınır.
Birçok hastalıkta olduğu gibi kifozda da teşhis ve tanılama yöntemleri önemlidir. Ameliyat sırasında nasıl bir yol izleneceği aşağıdaki teşhis ve tanılama yöntemlerine göre belirlenir.
Kifoz ameliyatı yapılacaksa gereken tetkikler bu doğrultuda yapılarak hastanın hastaneye yatış süreci başlatılır. Hastalar en az 5 gün hastanede kalırlar. İlk günler yoğun bakımda sonraki günler ise normal yatış şeklinde görülür.
Ense kökünden bel kıvrımına uzanan bölgede bütün omurların düzeltilmesini sağlayan sabitleme işlemleri yapılır. Sırt bölgesine iki çubuğun yerleşmesini sağlayan operasyondan sonra hasta 24 saat yoğun bakımda kalır. Kas ve eklem sorunlarının yaşanmasına neden olan bu durum, omurgaların sabitlenmesine neden olabilir.
Sonrasında fizik tedavi gereksinimi olabilir. Hastanın ne şekilde rehabilite edileceği kişiye göre değişmektedir. Bu yüzden her hastanın tedavisinde farklı bir yöntem uygulanır.
Zor ve deneyim gerektiren bir ameliyat olan kifoz ameliyatı sonrası, birçok komplikasyon vardır. Bunların hangisinin hangi hastada görüleceğini bilmek elbette ki imkansızdır. Her hastanın ameliyat sonrası vereceği tepki farklıdır. Bu yüzden aşağıdaki durumlara dikkat edilmesi gerekir.
Kifoz ameliyatından sonra art ve karın kaslarını güçlendirecek egzersizler yapılmalıdır. Günde üç kere yapılması gereken egzersizler 5 ila 10 dakika arasında yapılır. Kollar öne uzatıldıktan sonra sağ elle sol dirsek tutulu ve öne doğru uzanılır. Diğer kol için de aynı hareketler yapılarak yirmişer saniye bekletilir.
Sandalyeye dik bir şekilde oturup omuzları arkaya atın. Nefes alırken omuzlar arkaya nefes verirken kollar yukarıya kaldırılarak hareket tamamlanır. Beşer saniyelik bu hareketlerden sonra kollar ve omuzlar serbest bırakılır.
Hastanın kamburluğundan kurtulmasını sağlayan bu egzersizler uzun vadede uygulanarak duruş bozuklukları da düzeldiğinde sağlıklı bir posdür elde edilebilir. Kamburluğun asıl nedeni, bel kaslarının zayıflamasıdır. Bu yüzden bel kaslarını güçlendirecek egzersizler yapılması önemlidir. Genelde mekik, yüzme ve fitness çalışmaları işe yarayabilir.
Vücudun arka kısmındaki kasların güçlendirilmesiyle birlikte kamburluğun da düzelmesi mümkün olacaktır. Kendinizi geriye yaslayarak sırt ve bel bölgesini destekleyici egzersizler yapabilirsiniz. Doktor tavsiyesi üzerine yapılan bu egzersizlerle olası zarar ve sakatlanmaları da önleyebilirsiniz.
Her yaş grubunda görülmesi olası olan kifoz omurgadaki anormalliklerdir. Orta yaş grubunda da sıkça karşımıza çıkan bu tür tablolar, omurga tümörü olan, kaza ya da travma geçirmiş olan hastalarda görülmektedir. Masa başında çalışan ve oturuş pozisyonu bozuk olan birçok kişi de bu sorunu yaşayabilir. Özellikle masa başı işlerde çalışan kişiler ve bilgisayar oyunu oynayan çocuklar risk grubundadır.
Kifozun ameliyatsız olarak da tedavi edilmesi mümkündür. Özellikle kişinin kamburluk derecesi 25 derecenin altındaysa egzersiz yapılarak tedavi uygulanır. Fizik tedavi genelde korse ile desteklenerek başarılı sonuçların alınmasını sağlar. Ancak bazı durumlarda eğrilik oranı artış gösterir ve hasta için en doğru tedavi şekli cerrahi tedavi olarak dikkat çekmektedir.
İlerleyici durumlar için farklı cerrahi uygulamalar tercih edilebilir. Örneğin omurların birbirine kaynatılması ya da artrodezisi tercih edilebilir. Doku bankasından ya da hastadan temin edilen bu parçalar, ciddi olarak açılanan eğriliklerin tedavisi için kullanılır. Tam kaynaması 6 hafta süren kemikler korse ya da alçı kullanımıyla hastanın hareketinin kısıtlanmasıyla tedavi edilebilir. Bu işlem için ciddi bir deneyim ve uzmanlık alanı gerektiğinden her hastanede ameliyatın yapılması mümkün değildir.
İlerleyen durumdaki kifotik eğrilikler omurgayı uzatacak teknikler yetersiz kalırsa tercih sebebi olabilir. Deformiteye neden olan omurganın çıkarılmasıyla yapılan bu işlem kaynama sağlamak açısından önemlidir. Pedikül subtraksiyon osteotomisi ya da vertebra rezeksiyon osteotomisi yapılarak kombin müdahalelerle iyileşme sağlanabilir. Sırttan girilen omurga bölgesinde tek ya da çift taraflı uygulanan cerrahi girişimler başarıyla sonuçlandığında hastanın şikayetleri de büyük ölçüde azalmaktadır.
Teknoloji devrinin en çok görülen hastalıklarından biri haline gelen kifoz, çalışma masası ve sandalyenin konforsuz olmasından yüklü çanta taşınmasına kadar değişmektedir. Omurgayı dik tutan birçok hareket yaparak ilk beliren eğriliklerin düzeldiği durumlar gözlenirken ilerleyen boyutlarda cerrahi tedavi gerekebilir.
Ailelerin çocukların uzun saatler bilgisayar başında oyun oynamalarına sınır getirmeleri gerekir. Saatlerce oturulan bilgisayarlarda ciddi sorunlar yaşanmasını sağlayan bedensel problemlere neden olan bu durum, ameliyatla düzeldiğinde de aynı hataların yapılmaması gerekir. 1 yaşından sonra ameliyat yapılabilir ama iyi bir değerlendirme gerekir.
SGK tarafından karşılanan bir ameliyat olan kifozu özel hastanelerde yapılması halinde normal fiyatından %200 daha pahalıya yapılması mümkün olmaktadır. Hastaneye ve doktorun ününe göre değişen fiyatlar için operasyonu düşündüğünüz hastaneyle görüşmeniz gerekir. Kamu hastanelerinde sigortasız hastalar için ameliyat ücreti 12 bin TL’dir. Kifoz ameliyatı sonrası en iyi çözümün bulunmasını sağlayacak olan egzersizler konusunda destek veren hastanelerde de farklı fiyat özellikleri gündeme gelebilir.
Kifoz ameliyatını hangi doktor yapar?
Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı beraberinde Beyin ve Sinir Cerrahisi uzmanları bu operasyonda görev almaktadır. Yardımcı cerrah ve sağlık personelleri, anestezi uzmanı da ameliyat süresince ameliyathanede bulunmaktadır.
Çocuklarda kifoz operasyonu yapılır mı?
1 yaşından itibaren doğumsal kifoz sorunun tedavisi cerrahi olarak sağlanmaktadır. Omurdaki eğriliklerin bazıları kendiliğinden düzelebilirken bazıları için ameliyat gerekebilir. Bebek takip edilerek uygun bir zamanda ameliyat yapılabilir.
Ameliyattan sonra iyileşme süreci ne kadardır?
Ameliyattan sonra iyileşme süreci kişiye göre değişmektedir. Ortalama 5 gün hastanede kalan hastalar evde de 2 haftalık bir yatak istirahatı sonucu yavaş yavaş kalkabilir. Özellikle ani hareketler ve ağır vücut egzersizlerinden uzak durulması gerekmektedir.
Ameliyat sonuçları kalıcı mıdır?
Ameliyat sonuçları kalıcıdır. Hastanın başarılı bir ameliyattan sonra yapılan fiziksel egzersizler hastanın posdürünün kalıcı olarak düzelmesini sağlamaktadır. Eğriliğin ileri boyutlarda olması halinde ameliyattan başka tedavi yöntemi sonuç vermez.