Kanamadan dolayı eskiden çok riskli olan karaciğer ameliyatı günümüzün tıp teknolojisi sayesinde nispeten bu riskini azaltmıştır. Tümör alma, kist, siroz ve Hepatit B ile C de ameliyat nedenleri içindedir. Çeşitli hastalıklar karaciğeri etkileyip fonksiyon bozukluğu yaratabilir. Operasyon bunu düzeltmek için de gerçekleştirilir. Ve karaciğer nakli de iki ile 12 saat arası değişen karaciğer ameliyatlarının nedenleri içindedir. Her durumda genel anestezi altında, vücutta kesi açılarak yapılan ve iyileşmesi uzun süren operasyonlardır. Bu zor ameliyatın merkezinde olan karaciğeri yakından tanımak ameliyatın önemini anlatmak açısından da yararlı olacaktır.
Karaciğer Rahatsızlıkları Üzerine Genel Bilgiler
Siroz, sarılık ve tümörler en yaygın karaciğer hastalıkları olarak toplumda sık sık görülür. Sarılık A, B, C hepatitleri olarak çeşitlenen, virüslerin neden olduğu ve insandan insana bulaşabilen bir hastalıktır. Bu virüsler karaciğerin görevleri arasında olan toksik atımını engellerler ve sonuçta karaciğer harabiyete uğrar. Sonuç karaciğer yetersizliğidir. Siroz ise karaciğer hücrelerinin zehirlenmesi ve ölümüdür.
Bu durumda kalan hücreler kendilerini korumak için boşalan hücrelerin yerini bağ dokusu hücreleri ile doldurmaya başlayacaktır. Bu siroz hücreleri karaciğeri bir tümör gibi sarar ve organın besinini tüketir. Karaciğer tümörleri ise adenom yani iyi huylu olabildikleri gibi karsinom veya anjiyosarkom türü kötü huylu olabilirler. Ayrıca birçok kanser türünün mettastazı karaciğeri de sarabilir. Bu yüzden bir sağlık metni olan bu yazıda karaciğer rahatsızlıklarının belirtilerini yenilemek ve bu hastalıkların geç teşhis edildiğini bir kez daha hatırlatmak yararlı olacaktır. Eğer kişide sürekli kaşıntı, gözlerde ve idrar renginde sarılık, karın şişmesi, el ve ayaklarda sıcaklık artışı, ciltte lekelenmeler ve örümcek ağına benzer kızartılar, karnın üst kısmının ağrıması, erkeklerde meme büyümesi, geçmeyen halsizlikler gibi belirtiler varsa dahiliye doktoruna görünmesi ve gerektiğinde karaciğer ameliyatı olması sağlığı açısından zorunlu olacaktır.
Karaciğer Nakilleri
Karaciğer ameliyatı konusunda sık sık ele alınan organ nakilleri içinde karaciğer naklinden de söz edilir. Tıbbın adeta yeniden hayat veren operasyonları olan organ nakilleri içinde karaciğer nakli ya beyin ölümü gerçekleşen kadavralardan ya da canlıdan alınan karaciğer parçaları ile yapılır. Canlıdan kasıt donörün 18 yaşından büyük olması, dördüncü akrabalık derecesine kadar olan hasta ile kan bağının olması ve kan grubunun eşleşmesidir. Bu çeşit bir nakilde donör on gün hastanede kalır ve en az üç haftalık bir nekahat süresi geçirir. Bütün organ nakilleri ülkemizde T.C. Sağlık Bakanlığı ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılmaktadır. Eşleşmesi zorunlu olan kan ve doku analizi, bekleme süresi, organ naklinin aciliyeti bu konunun ana başlıkları içindedir.
Karaciğerinizi Koruyun
Yazının başında organik kimya laboratuarına benzetilen karaciğer hayati organlardan biridir. 500’den fazka kimyasal işlem burada gerçekleşir. Örneğin kan pek çok açıdan burada temizlenir ve karaciğer kanda pıhtılaşma sağlamanın anahtarıdır. Safra burada salgılanır ki bu safralar sindirimin olmazsa olmazıdır. Gene toplumda yaygın olarak görülen şeker hastalığı karaciğerin fazla şekeri nişasta olarak depolayamaması sonucu oluşur. Vücutta protein ve yağ taşımakla görevli lipoproteinlerin üretimi karaciğerde gerçekleşir. Metabolizmanın çalışması sonucu oluşan zehirli amonyak gene karaciğerde üre haline dönüşür ve idrarla atılır. Bu organik kimya laboratuarını korumanın yolu ise neredeyse bütün hastalıklarda olduğu gibi sağlıklı ve doğal beslenmeden, yürüyüş veya egzersiz yapmaya dayalı hareketli yaşam tarzından, sigara ve alkol tüketmemekten, kilo almamaktan geçiyor.
Vücudun kan akımının yüzde 13’ü karaciğerdedir. Ve bu harika organ örneğin tümör yüzünden yarıdan fazlası alınsa bile, eğer kalan kısım sağlıklıysa, kendisini tamamlamakta ve hayatı devam ettirmektedir.
Ameliyat sonrası bakım nasıl olmalıdır?
Ameliyat sonrası bakım uzun bir süreçtir, hasta zorlanabilir. Örneğin uzun bir süre vücut temizliği için sadece ıslak bezle silinmesi gerekecektir veya özellikle ilk haftada hareket kabiliyeti açısından zorlanacaktır. Ve karaciğer ameliyatı sonrası bakımda beslenme de önemli bir konudur. En az üç ay süreyle şekerden uzak kalmak ve yeşil yapraklı sebzelerin yenmesi tavsiye edilenler içindedir.
Ameliyat zor mudur?
Karaciğerin vücuttaki yeri tam olarak sağ göğüs kafesinin alt bölümüdür. Kaburgalar tarafından korunur. Açık karaciğer ameliyatı ya kaburgaların altından girerek ya da kaburgaların arasından yapılarak gerçekleştirilir. Fakat günümüz tıp teknolojisinde artık kapalı ameliyat yönteminin kullanılmadığı operasyon biçimi pek yok. Laporoskopik karaciğer ameliyatları da vücutta karaciğerin üstünden açılan üç beş delik sayesinde yapılmaktadır.
Karaciğer yağlanması ameliyatı yapılır mı?
Karaciğer yağlanması da günlük hayatta sıklıkla duyulan bir hastalıktır. Karaciğer hücrelerinde normalin üzerinde yağ birikmesi anlamına gelir. Karnın üst tarafında duyulmaya başlanan basınç ve doluluk hissi ile sürekli duyulan halsizlik ve ciltte pullanma en büyük belirtileridir. Ve tabii alınan fazla kiloların ve yüksek kolesterolün bu hastalık ile direk ilişkisi vardır. Hastalık evrelidir fakat daha ilk seviyede olan hastalar bile sigara ve alkolden uzak durmalıdır. Az duyulan Wilson hastalığı ise karaciğer hücrelerinde fazla bakır birikmesidir.
Karaciğer ameliyatı sonrası iyileşme süreci ne kadardır?
Ameliyat sonrası dikişler en geç 15 günlük sürede alınır. Ameliyat edilen bölgeye sıcak soğuk temasın olmaması, zorlamamak, hijyen kurallarına uymak mutlaka istenecektir. Bir aylık sürede hasta antibiyotik kullanacaktır. Ayrıca doktor ağrı kesici verecektir. Verilen bütün ilaçlar aksatılmadan kullanılmalıdır. Hasta en az iki ay seyahata çıkamaz, solaryum gibi faaliyetlere katılamaz, sigara ve alkol içemez. En az 15 gün duş alamaz.