Açık ya da kapalı kalp ameliyatı Kalp ve Damar Cerrahları tarafından yapılmaktadır. Kalbimiz, bütün vücudumuzun can damarıdır. Kalpte doğuştan ya da sonradan olan problemlerin cerrahi tedavisi vardır.
Günümüz teknolojilerinde iyileşme sürecinin cerrahi boyutunda minimal inivaziv yaklaşımlar kullanılmaktadır. Bu yüzden vücutta oluşan büyük ameliyat kesilerinin önüne geçilmektedir.
Hem estetik hem de iyileşme süreci açısından önemli bir süreç olan bu durum, günümüzün minimal inivaziv yaklaşımlı operasyonları için idealdir.
Robotik kalp ameliyatı yapılarak kesi izi olmadan daha kolay iyileşmenin sağlandığı çok sayıda operasyon, ülkemizde de güvenle yapılmaktadır. Katater temelli ya da minimal inivaziv cerrahi yaklaşımlar kullanılarak tedavi edilen kalp hastalıklarında ilave risk faktörleri olup olmamasına göre tedavi süreci değişmektedir.
Vücuttaki gizli enfeksiyon durumları ve diğer hususlar dikkate alınarak hastanın cerrahi olarak tedavi edilmesi sağlanır.
Kan grubunun önceden bilinmesi, ameliyat öncesi tetkiklerin ve incelemelerin detaylıca yapılmasıyla hasta ameliyat için belirlenen gün ve saatte ameliyata alınır. Diseksiyon durumunda da hastanın cerrahi olarak iyileştirilmesi sağlanmaktadır.
Kalpte birçok hastalık görülebilir. Bunlar doğuştan ya da sonradan oluşabilir. Kalbe gelen atardamarlar daralarak, ritim bozuklukları, ya da kalp yetmezliklerine neden olabilir. Hangi durumlarda kalp ameliyatı yapılacağına karar verilmesi ise hastaya göre değişmektedir. Kalp, vücudun tamamına kan pompalamakla görevlidir. Bu görevin aksaması tüm sistemi olumsuz etkiler. Genelde ciddi bir ameliyat gerektiren durumlarda damarların tıkanması görülür.
Damarlarda oluşan daralmanın bir sonucu olarak kan akışı azalır. Böylece koroner kalp hastalığı ortaya çıkar. Koroner arterin hastalığı olan bu problem, yaş ilerledikçe artmaktadır. Erkeklerde daha sık görülen koroner kalp hastalıkları, genetik olarak da görülebilir. Düzensiz beslenme ve sigara alışkanlığı olanlar hipertansiyon sorunu yaşayanlar koroner hastalık için risk grubundadır.
Genelde göğüs ağrısı, göğüste sıkışma hissi, halsizlik, terleme ve göğüsten sol kola uzanan ağrı birçok soruna neden olur. Ani oluşan pıhtılar damarı tıkar. Bunun sonucu olarak kalp krizi gerçekleşir. Ağır olmayan durumlarda dil altı hapı adı verilen Nitrogliserin kullanılır. Böylece tıkalı damar kısmen de olsa açılır. Kalp ameliyatı olarak by-pass yapılması gerekir ancak her hastada yapılmaz.
Kalp ritim bozuklukları nedeniyle yaşanan düzensiz kalp atışları kişinin genetik ya da sonradan olan nedenlerden dolayı yaşadığı sorunlar arasındadır. İlaç, sinir, ses ve sigara kullanımı bu durumları tetikler. Ritim bozukluğu birçok nedenden kaynaklanabilir. Bunlar arasından hangisinin söz konusu olduğunu öğrenmek için EKO, kan testi ve benzer testlerin yapılması gerekir. Böylece gereken tedavi de yapılır. Genelde kalp kasının iltihaplanması, yüksek tansiyon, kalp ameliyatı sonrası dönemler, bağımlılık yapan maddeler ritim bozukluklarını tetikler.
Kalbin hızlı atması, nefes darlığı ya da çarpıntı gibi şikayetlerle kendini belli eden bu tür hastalıklar kişiden kişiye değişerek tedavi edilir. Genelde ilaçlı tedavi sonucu iyileşme görülür. Sinüs ritmindeki sorunlarda ise kalp pili adı verilen cihaz kullanılır. Ritim bozukluğuna neden olan bölge yakılarak tedavi uygulanır.
Kalp kapağı ameliyatları söz konusu olduğunda son durak olarak aort atardamarı devreye girer. Bu dört kapaktan hangisinde sorun varsa ameliyat da o bölgeye uygulanır. Birden fazla kalp kapağı hastalığı olduğu için, kalp ameliyatı öncesi birçok tetkik yapılarak hastanın şikayetleri ele alınır.
Aort kapak darlığında bulunan yıpranmalar ya da hasarlar sonucu biyoprotez kapak ya da metal kapaklar takılarak iyileşme sağlanır. Bağ dokusu hastalıkları ve anevrizmalar gibi travmatik durumlar söz konusu olduğunda kapak yetmezlikleri ortaya çıkmaktadır. Kanın sol ventriküle geri dönmesi durumunda birçok tedavi aynı anda yapılabilir. En çok ameliyat edilen mitral ve aort kapaklarıdır. Triküspid kapak ameliyatında da sıkça romatizmal hatalıklar bulunur. Kalp kapağı tamir edilemezse protez koyularak işlevinin sürdürülmesini sağlayacak etkiler ele alınır.
Sol karıncık, aort ve diğer bölgelerde yapılan ameliyatlar da hastanın durumuna göre değerlendirilerek uygulanır. Her ameliyat, kendine has olarak değerlendirilir. Bu yüzden ne kadar süreceği belli değildir. Genel anestezi uygulaması yapılarak gerçekleşen kalp ameliyatları çocuklar için de yapıldığından bu operasyonlarda pediatrik kalp ve damar cerrahisi uzmanları yer almaktadır.
Kalbin çevresini sararak kolayca görevini yapmasını sağlayan bölge perikarddır. Kan akışını kolaylaştırarak hem kendini hem de komşu organları korur. Perikard iltihaplanmaları söz konusu olduğunda bu bölge işini yapamayacak hale gelebilir. Bu durumda tamamen çıkarılarak hastanın iyileşmesi sağlanır. Hangi hastanın ne şekilde ameliyat edileceği de durumuna göre değişmektedir.
Kalbin vücuda kan pompalamak için kullanıldığı ve yaşamın temeli olduğu bilinmektedir. Bu sistemdeki görevlerden biri yine getirilemezse, kalp yetmezliği dediğimiz durum oluşur. Kalbin damarlarından herhangi biri tıkandığında, kalp yorulmaya başlar. Kapak hastalıkları, kalp kası hastalıkları ve yüksek tansiyon kalp yetmezliğine neden olabilir. Beraberindeki risk faktörleri arasında bulunan şeker hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi durumlar kalp yetmezliğinin ölümcül olmasına neden olabilir. Doğru tedavi edildiği takdirde ölümcül olan kalp yetmezliği kişinin erken tedavi edilmesiyle atlatılabilir.
Kalbin kan pompalamasını önleyen bu durum, diğer organları da etkiler. Zor nefes almak, yorgunluk ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteren yorgun kalp, sağlıksız beslenmeyle daha fazla yorulabilir.
Aort, vücuttaki ana arterdir. Çünkü kandaki oksijeni vücudun diğer yerlerine taşır. Yüksek basınca karşı dayanıklılık gösteren bu bölgedeki anevrizmalar yırtılmalara neden olabilir. Genelde yüksek tansiyon hastalarında görülen bu durum hasarlı damarların onarılmasıyla tedavi edilir. Kalıtsal bir hastalık olan Marfan sendromu ise vücudun bağ dokularında oluşan bir hastalıktır. Kalbe girip çıkan damarların esnekliğini etkileyen bağ dokuları ilaçla tedavi edilmez.
Vücudumuz ulaşım kanalı olan damarlarımızdaki tıkanma, daralma ve yırtılma birçok soruna neden olabilir. Bu durumda üç grupta incelenen hastalıklar koroner, beyin ve periferik damar hastalığı şeklinde ele alınır. Genel olarak bacak damarlarında tıkanma görülür. Koroner damarların tıkanması durumunda kalp krizi yaşanır. Beyin bölgesindeki tıkanmalar felç ve ölüm riskiyle sonuçlanabilir. Periferik damar tıkanması sonucunda da damar sertliği yaşanır. Damarların işlevlerini yerine getirmesi aksadığında kolesterolle başlayan bu süreç damar tıkanıklığı boyutuna ulaşır. Bu durum kişide felç ve ölüm riskini de beraberinde getirdiği için çok dikkatli ele alınması gerekir.
Kalp ameliyatı öncesinde acil ya da rutin durumlarda hastalara beliri tetkikler yapılır. Öncelikli olarak EKG çekilerek, kalp ekosu, kan ve idrar tahlilleri, akciğer filmleri gibi radyolojik tetkikler yapılır. Bu tetkiklerin sonucu değerlendirilerek, diş tedavisi için gereken tedbirler alınır. Çünkü diş enfeksiyonları giderildikten sonra ilgili tedaviye geçilmesi gerekir.
Kalp ameliyatlarından önce, hastalardan kan istenir. Kan grubu farketmeksizin istenen kan, fazlaca kan kaybı olacağı için önemlidi. Kan verecek olan kişinin son 3 ay içinde kan dememiş olması ve 6 ay içinde cerrahi operasyon geçirmemiş olması gerekir. Hastaların elbette ki sigara ve içkiyi bırakması gerekir. Kullanılan ilaçların hekimle paylaşılması ve ameliyat öncesi tıraş yapılması oldukça önemlidir.
Genel anestezi alacak olan hasta hazırlanarak ameliyathaneye indirilir. Göğüs tüpleri, kalp atış kontrolleri ve solunum cihazları gibi çok sayıda cihaz beraberinde ameliyat ekibi kalp ameliyatı sürecine başlar. Her hastanın durumu farklı olacak için süre ve teknik değişmektedir. Bazı ameliyatlarda süreç kısa olurken, bazılarında uzayabilir. Hasta 24 saat yoğun bakımda tutulur. İkinci gün biraz hareket edip kalkması gerekir. Hastaların bazılarında ameliyat sonrası huy değişiklikleri görülür. Bu normaldir ve çevredeki kişilerin duyarlı davranması gerekir.
Her ameliyatta olduğu gibi kalp ameliyatında da riskler vardır. Hayati bir organ olduğu için kalp ameliyatı önemsenecek bir operasyondur. Enfeksiyon, kalp krizi, göğüs ağrısı ve kalp sıkışması gibi şikayetler sıkça karşımıza çıkmaktadır. Kanın pıhtılaşması ve nefes alma güçlükleri sonrası birçok yaşam kalitesini düşürücü etken söz konusu olmaktadır. Kalp ameliyatlarından sonra dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
Operasyonların başarıyla gerçekleşmesini sağlayacak olan hekiminiz size ameliyat sonrası nelerden kaçınmanız gerektiğini anlatacaktır. Bunlara uyarak daha iyi bir iyileşme süreci geçirebilirsiniz. Hastaların %80’i ilk ayın sonunda iyileşmektedir. Tam olarak iyileşip kemiklerin kaynamasını beklemek ise 8 hafta sürmektedir.
Ameliyat olacak hastanın yaşı arttıkça risk durumu da artmaktadı. Genel sağlık durumunda farklı kronik sorunla yaşayan bir hasta için tedavi ve iyileşme süreci farklılık göstermektedir. Yapılış şekline göre farklı bir iyileşme gösteren hastalar, ortalama 4-5 gün sonra taburcu edilirler.
Tüm canlıların hayat merkezi olan kalp, vücudumuzun kan pompalayan merkezidir. Doğuştan ya da sonradan meydana gelen kalp sorunlarının giderilmesi gerektiğinde çeşitli operasyonlar geçirilerek tedavi uygulaması yapılır. Kalp ameliyatı hakkında bilgi vermeden önce, kalbin görevleri konusunda bilgilendirme yapmak daha uygun olacaktır.
Yeni doğmuş bir bebekte 200, normal bir inanda 75 kez çarpan kalp vücudumuza kan pompalar. Akciğerlere yollanan oksijenle dolar ve sol karıncıkta bulunan kalp kasları tüm bedene bu etkiyi yayar.
Göğüs kafesinde bulunan ve tamamen kastan oluşan bu organ, ciğerlerin arkasında kalır. Kalbin tüm canlılarda hayati bir önemi vardır. Bu yüzden dengemizi ve ayakta durmamızı sağlaması açısından önemlidir.
Kirli kanın dışarı atılması için önemli olan bu organımız, çeşitli damarlara bağlı olarak çalışmaktadır. Temiz kan bu damarlar aracılığıyla tüm vücuda dağılır.
Kalp ameliyatı yapılacak olan hastalarda bu sistemin işleyişi olumsuz yönde etkilenmektedir. 17.yüzyıldan itibaren üzerinde durulmaya başlanan kalp ameliyatları, günümüzde çok sayıda farklı teknik kullanılarak yapılmaktadır. İnsanın yaşaması için önemli olan kalp, ortalama 60-80 arası hızla yayılarak 35 litreye kadar kanın dolaşımını yapar.
Kan pompalamanın dışındaki en önemli faaliyeti, metabolizmadaki atıkları vücudun dışına atmaya yardımcı olmasıdır. Bu şekilde vücut ısısını düzenler ve hormonları vücudun gerekli yerlerine taşımayı sağlar. Vücuttaki asit ve baz dengesini bile kalp sağlamaktadır.
Kalp birçok bölümden oluşur. Öncelikle toplardamarlar, akciğer atardamarları, sağ ve sol karıncık, kulakçık ve aort kapağı kalbin odak noktalarıdır. Üst ana toplardamar adı verilen kısım, kol ve baş bölgenin damarlarının bileşmesini sağlar.
Akciğer atardamarı ise kendisine gelen kanı temizleyen sol kulakçığın çevresindedi. Sağ atrium olarak bilinen sağ kısımdaki kulakçık altı duvardan oluşur. Doğuştan gelen hastalıkların sıkça görüldüğü bu bölge de, kalbin önemli bölgelerindedir. Kalpte delik olması olarak adlandırılan durum bu bölgede görülür.
Sağ karıncık ile akciğer atardamarı arasında bulunan kapaklar, kanın oksijen dolmasına yardımcı olur. Özellikle karbondioksitten arınmış olan temiz kanın bu bölgeye ulaşması önemlidir. Üst ana toplardamar bölgesi, kalça ve bel omurlarındaki kili kanın taşınmasını sağlar.
Akciğer toplardamarı ise akciğere oksijen alan kanı sol kulakçığa taşır. Buradaki kulakçığın kasılması ve mitral isimli kapağın kanını taşıması görevini alır. Sol karıncık bölgesi ise 3 yapraklıdır. Kalpten gelen ses kulakçık ve karıncıklardaki kapakların açılıp kapanmasından kaynaklanır.
Kalbin en büyük damarı aort damarıdır. En önemli özelliği ise diğer atardamarlardan büyük olmasıdır. Kalbin aşağısına doğru yol alan bu damar küçük damarlara ayrılarak vücudun çeşitli yerlerine yayılır.
SGK tarafından karşılanan kalp ameliyatlarının özel hastane ya da ünlü bir doktor tarafından yapılması halinde fiyatları değişmektedir. 15 bin TL’den başlayan fiyatlar hastanenin ve doktorun ününe göre yükselmektedir. Hastaların hekim ve hastane seçme özgürlükleri vardır. Ülkemizde Kalp ve Damar Hastalıkları hastanesi olarak faaliyet gösteren birçok kamu kurumu vardır. Burada yapılan operasyonlar sigorta tarafından karşılanır. Sigortası olmayan bir hasta için maliyet 7 bin TL’den başlamaktadır.
Kalp krizinde koroner anjiyografi yapılır ve tıkanan damar açılır. Böylece stant ya da balon yardımıyla tedavi gerçekleşir. Tekrarlaması halinde yine aynı işlemler uygulanır. Hastanın neden kalp krizi geçirdiğinin anlaşılması ve hangi damarın tıkanık olduğunun ortaya çıkması için detaylı inceleme gerekir.
Ameliyat yapılan hastalar riskli durumlar altındaysa, hastanın bilinci kapandığında birinci derece yakından izin alınarak operasyona alınırlar. 3 ila 6 saat arasında süren cerrahi müdahaleler gerçekleşir. Her hasta farklı şekilde değerlendirilir. Bu yüzden Resmi prosedür ve uygulama süreçleri de değişir.
Kalp ameliyatı sonrası cinsel yaşam ne zaman başlar?
Kalp ameliyatından sonra cinsel yaşam minimum 3 ay sonra normal rutininde devam eder. Hasta uyarılarak, gereken süreç hakkında bilgi verilir. Buna uygun olarak cinsel yaşama ne zaman başlayabileceği belirtilir. Bu süre ameliyattan sonra ortalama 3-6 ay arasındadır.
Kalp ameliyatından sonra işe dönme süreci ne kadar?
Ameliyattan sonra belirli bir süre hastanede yatılır. Taburcu olduktan sonra da iyileşme süreci devam eder. Günlük iş rutinini sürdürmek için hastanın kendini yormaması gerekir. Evde geçirilen ilk haftadan sonra basit ev işleri yapılarak hareketlere başlanır. Çok fazla yatmak da süreci olumsuz etkileyen bir durumdur. Ağır iş yapan biri için dinlenme süreci en az 3 haftadır. Doktor bu zaman diliminde istirahat raporu vermektedir.
Kalp ameliyatından sonra kalp krizi riski var mı?
Oranı düşük olsa da risk her zaman vardır. Vücut stres altındayken damar sertliğine neden olan plaklar azarak kan pıhtılaşır. Bu da en büyük riskler arasındadır. Kalp ve şeker hastası olan kişilerde yapılan ameliyatlarda bu risk olduğu için yakın takibe alınmaları gerekir. 20 hastadan birinde ameliyat sonrası kalp krizi geçirme riski vardır. Bu hastalardan %10’u ölümle sonuçlanan durumlar yaşar.