Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları, insan vücudunda meydana gelen
hormonal değişikliklerin doğal yapıyı etkilenme derecelerini araştırır. İnsan vücudu pek çok işlevini sinir sistemi ve hormonlarla sürdürür. Büyüme, üreme, gelişme ve stres türleri karşısında kolayca adapte olabilmek için hormonlar ve sinir sistemi mesajlaşır. İç ve dış salgı bezleri adını verdiğimiz moleküller de bu mesajları taşıma işlevini görür. Beslenme yoluyla vücuda alınan tuz, sıvı ve gıdaların hormonal sistem tarafından dönüştürülüp dönüştürülmediğini takip eder. Hormonun az ya da fazla salgılanması durumunda ilgili tedavi yapılarak hastanın “normal” hormon düzeyine ulaştırılması sağlanır. Bir bütün olarak çalışan bu sistem
“endokrin sistem” olarak tanımlanır. Vücudun dış ortamlara adapte olabilmesi için iş salgı bezleri görev yapar. İç salgı bezleri, hormonlar, kandaki hormon düzeyleri ve hipertansiyon, Endokrinoloji branşının ilgi alanına girmektedir.
Endokrinoloji Uzmanlığı
Tıp Fakültesi eğitimini bitirdikten sonra 4 yıl İç Hastalıkları (Dahiliye) eğitimi alan hekimler, 3 yıl da
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları eğitimi alırlar. Dahiliye uzmanlığı ana dal, Endokrinoloji yan dal olarak alınabilir. Hormonlar ve bunların dengesizliğinden kaynaklanan hastalıklara tanı koyup tedavi uygular. Dahiliye uzmanına giden bir hastada hormonal bir problemin görülmesi halinde İç Hastalıkları uzmanı Endokrinoloji bölümüne yönlendirme yapmaktadır. Uzmanların çalışma alanları geniştir. Başta diyabet türleri olmak üzere kadın ve erkeklerde görülen iç salgı bezlerinden kaynaklanan problemler bu alanın uzmanları tarafından tedavi edilir.
Çocuk endokrin bölümü,
pediatrik endokrinoloji olarak erken ergenlik gibi durumların tanılanması ve tedavi edilmesine yardımcı olan bir bölümdür. Büyüme hormonlarla ilişkili bir durum olduğu için, gelişme gerilikleri ve erken ergenlik durumları bu alan çocuklarda görülen diyabet ve obezitenin tedavi edilmesiyle de yakından ilgilidir.
Endokrinoloji Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?
İç salgı bezleri geniş bir kavramdır ve belirli alanlarla sınırlanmaz. Bu yüzden hastalığın kaynaklandığı durum iç salgı bezlerini etkiliyorsa endokrin bölümüne yönlendirme yapılması gerekir. İlgili bölümün baktığı hastalıklar şunlardır:
- Kadınlarda PCOS ve over kistleri
- Erkeklerde testis kistleri
- Tiroidler
- Hipofiz
- Cushing sendromu
- Adet düzensizlikleri
- Aşırı kıllanma
- Kısırlık
- Tip 1 ve Tip 2 Diyabet türleri
- Hormon yetmezliği
- Hashimoto
- Her türlü tiroid bezi iltihabı ve çalışma sorunları
- Cinsel hormon yetmezlikleri
- Mikropenis
- Testosteron eksikliği
- Kortizon hormonlarının fazlalığı ya da azlığı
- Aldosteron hormonu fazlalığı ya da azlığı
- Adrenal bez hastalıkları
- KAH
- Laktik asidoz
- Miksödem koması
- Tirotoksik periyodik paramizi
- Monketotik hiperosmolar koma
- Pituiter apopleksi
- Diyabetes insipidus
- Hiperkalsemi
- Hiponatremi
- D vitamini eksiklikleri
- Osteoporoz
- Paget hastalığı
- Obezite
- Tiroid nodülleri
- Cinsiyet hormonları
Endokronoloji bölümüne genelde Dahiliye bölümünden hasta gönderilir. Geniş kapsamlı bir yan dal uzmanlığı olduğundan cinsiyet değiştirmek isteyenler de tiroid hastalığı olanlar da bu branşta tedavi görerek, tanılama konusunda net bir sonuç alır. Sadece İç hastalıklarıyla değil, diğer tıp branşlarından da ilgili bölümle yakın çalışma yapar.
Endokrin ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü Olan Hastaneler
Ülkemizde her hastanede bulunmayan
Endokrinoloji bölümü özel hastanelerde daha fazla bulunan bir bölümdür. Ayrıca hekimler özel muayenehanelerinde de hastalara yardımcı olmaktadır.
- İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi EAH
- İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
- Marmara Üniversitesi EAH (Çocuk Endokrinoloji Bölümü de Var)
- Ümraniye EAH
- Medical Park Hastaneleri
- Florance Nightingale Hastaneleri
- Ege Üniversitesi Hastanesi
- Hacettepe Üniversitesi Hastanesi
- Akdeniz Üniversitesi Hastanesi
- Ankara Şehir Hastanesi
- Adana Şehir Hastanesi
- Tuzla Devlet Hastanesi
- Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Sadi Konuk Hastanesi