Bilek ameliyatı el ve ayak eklemlerindeki problemlerin cerrahi tedavisidir. Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü uzmanlarının ilgi alanına giren el, ayak ve bilek cerrahisi çok sayıda ezilme, şişlik ve kırık konusunda tedavi uygulamaktadır.
Vücudun en hareketli bölgesi olan el bileği, birçok komplikasyon oluşmasına neden olmaktadır. Her durum için ameliyat şart olmasa da özel aletler ve tekniklerle bilek ameliyatının kolayca yapılması mümkün olmaktadır. Yeni tekniklerle kolayca yapılan ameliyatlar hızla iyileşme sağlamaktadır. Hasarları ortadan kaldırmak ve kişinin hareket kabiliyetini kolaylaştırmak için bu tür operasyonlar başarıyla gerçekleştirilmektedir.
Bilekte oluşan hasara bağlı olarak tedavi ya da ameliyat seçenekleri değerlendirilerek kişiye özel bir planlama yapılır. Günümüzde mikro cerrahi tekniklerinden yararlanarak, çok sayıda ameliyat kameralar yardımıyla gerçekleştirilmektedir.
Genelde ulna ve skafoid kemiklerinde görülen kırılmaların net bir şekilde tanılanması ve ameliyat kararının buna göre verilmesi gerekiyor. Hastalar kırılma gerçekleştiğinde doktora başvurduğu gibi, kırılma olmadan da gelmiş olabiliyor. Her iki durumda uygulanacak tedavi farklı oluyor.
Bilek Ameliyatları Neden Yapılır?
Bilek ameliyatları bileklerin kırılması sonucu yapılır. Sıklıkla uluna alt ucu kemiği ve radium alt ucu kemiğinin kırılmasından kaynaklanır. Ulna kısmı bilek ve dirsek arasındaki kısımdır. Bu tür kırılmalarda bazen ameliyata ihtiyaç duyulabilir.
Naviküler ve skafoid kemikler de sık rastlanan kırık bölgelerindedir. MR sonucu tespit edilen kırıkların onarılması için geç kalınmadan müdahale edilmelidir. Bir diğer ameliyat gerekçesi olan bilek fıtıkları da özellikle kadınlarda sıkça görülür. Parmak ve el işlerinde uğraşmak ağrıların artmasına neden olur. Bu yüzden uzun süre el becerisi gerektiren işler yapılmaması gerekir. Bilek ameliyatı el ve ayak bileği olmak üzere iki farklı uzva uygulanır.
El Bilek Ameliyatı
El bilek ameliyatları, sürekli hareket halinde olan eklemlerin darbe alması sonucu kırılması nedeniyle yapılır. Hassas ve karmaşık olan el bilekleri, skafoid ve uluna kemiklerinin kırılması sonucu hareket kabiliyetini azaltır. Her yaş grubunda görülen kırıklarda, ameliyatların başarıya ulaşması için açık ve kapalı ameliyat tekniği uygulanarak, iyileşme sağlanması hedeflenmektedir. Bileğin sabitlenmesiyle başlayan tedavi bilgisayarlı tomografi ve MR teknikleriyle durumun netleştirilmesinin ardından cerrahi müdahale sağlanır. Ameliyat için geç kalınması birçok enfeksiyona neden olacağından zamanında müdahale edilmesi önemlidir.
Bir diğer sorun ulna alt ucundaki kırıklardır. Ağrı, morarma ve şişkinlikle kendini belli eden kırılmalar, ön kolda bulunan kemiklerde görülür. Kemiklerde parçalanma olup olmaması incelenerek durum kontrol altına alınır. Radius türü kırılmalarda ise genelde yaşlı kişilerin düşmeleri sonucu bileğin üst kısmının yaralanması söz konusu olur.
El Bilek Ameliyatı Öncesi ve Sonrası
El bilek ameliyatları açık ve kapalı teknikle gerçekleşir. Lokal ya da genel anestezi uygulandığında bölgeye kesi atılarak yapılan ameliyat kırılan kemikle doğrudan temas ederek yapılır. Alçıda kalma süresi uzundur ve iyileşme konusunda kapalı tekniklerden daha uzun bir süreç gerekir. Kapalı ameliyatlarda ise daha hızlı iyileşme söz konusu olmaktadır. Vidalar laparoskopik makineler yardımıyla içeri sokulur. Kesiler çok minik olduğu için fazla iz kalmamaktadır. Bilek ameliyatı sonrasında iyileşme süreci hastanın fiziksel durumu ve beslenmesine göre değişmektedir.
El Bilek Ameliyatı Sonrası Fizik Tedavi
El bilek ameliyatı sonrası elin hareket kabiliyetini geri kazanabilmesi için fizik tedavi gerekebilir. Hastaya stres topları, kendi kendine yapabilecekleri hareketler her hastaya doktor tarafından özel olarak verilir. Ameliyattan sonra alçıların çıkarılmasından itibaren mimik hareketlerle fizik tedavi süreci başlar. Parmak ve eklemlerin çalışabilmesi için gereken uygulamaların yapılmasını sağlayan fizik tedavi sürecinde çok sayıda yanlış hareket iyileşme sürecini olumsuz etkiler. Ellerin sıkılıp gevşetilmesi, parmakların hareket ettirilmesi gibi uygulamalar 4-5 kere tekrar edilerek yapılır.
Kemiklerin alçıya alınması nedeniyle incelmesi normal bir durumdur. Fizik tedavinin amacı kemiğin gücüne ulaşmasını sağlamaktır. Fizik tedavi genelde ayak bileği ameliyatları sonrası gerekli bir süreçtir. Hastanın dengeli ve sorunsuz biçimde yürümesi için bu sürecin önemi büyüktür.
Ayak Bilek Ameliyatı
Ayak bileği ameliyatında ise genelde ayağın içindeki kavisin desteklenmesini sağlayan Naviküler kemik arızalanır. Naviküler kemiğe yapışan adele tibialis posterior tendonu, düztabanlık gibi birçok soruna neden olabilir. Skafoid kemiği ve el kemiklerinde bulunan eklemlerin kırılması ve MR konusunda detaylı inceleme yapılması son derece önemlidir. 12 haftalık alçı sonrası tedavi edilmezse ameliyat gerekebilir.
Ayak Bileği Ameliyatı Öncesi ve Sonrası
Ayak bileği ameliyatlarında da el bileği ameliyatlarında olduğu gibi lokal ve genel anestezi şartlarında operasyon yapılır. Kaza gibi durumlarda acil müdahale gerektiğinden bazı tetkiklerin acilen yapılması gerekebilir. Operasyondan sonra ayaktan dizlere kadar bir alçıyla sarılan bilek yüksekte tutulmalı ve ara sıra buz uygulaması yapılmalıdır. Doktorun verdiği ağrı kesiciler içildiğinde ameliyat sonrası acı ve ağrı söz konusu değildir. Ortalama 4-6 hafta arasında alçılar alınır. Kişinin tam olarak iyileşmesi için 6 ay gerekir.
Ayak Bilek Ameliyatı Sonrası Ödem
Ayak bilek ameliyatı sonrası ödem çok sık rastlanan sorunlar arasındadır. Özellikle ayaklarını kalp seviyesi üstünde tutmayan ve sağlıksız beslenen kişilerde görülen bu komplikasyon, doktorun vereceği ilaçlarla minimize edilir. Ayak bileğinde ödem varsa ayağın yastıkla desteklenerek yukarda tutulması çözüm sağlayacaktır.
Bilek Ameliyatları Sonrası İyileşme
El ve ayak bilek ameliyatları sonrası iyileşme süresi kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Hastalar kemik suyu, paça ve kelle çorbası gibi çorbaları tüketerek daha hızlı iyileştiklerini iddia etmektedir. Ancak bu konuda yapılan bilimsel bir çalışma yoktur. Sağlıklı beslenmek, hekimin önerilerine uymak ve ameliyat sonrası fizik tedavi için gereken tedbirleri almak iyileşme sürecini hızlandıracaktır. Ayak bileği ameliyatı olmuş kişiler uzun süre spor etkinlikleri ve dans gibi aktivitelerden uzak durmalıdır. Araç kullanma konusunda da 3 aylık iyileşme sürecinin sonunda doktor onay verirse harekete geçebilirler.
İyileşme sürecine olumsuz etki edecek aşırı hareketlerden kaçınmak ve eklemlere baskı uygulayacak hareketlerden uzak durmak bu süreçte iyi bir etki sağlayacaktır.
Bilek Ameliyatı Fiyatı
SGK ile anlaşmalı olan özel hastanelerde ameliyat ücretleri 2500 TL’den başlamaktadır. Sosyal güvencesi olmayan hastalar için de 6000 TL civarında bir ücretlendirme söz konusudur. Ancak fiyatlar hastaneye ve doktora göre değişmektedir. Bilek ameliyatları SGK kapsamında tedavi giderleri karşılanan ameliyatlardır. Bu yüzden devlet hastanelerinde ücretsiz olarak yaptırılabilirler. Ülkemizde Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi birçok farklı şehirden gelen hastalara SGK kapsamında hizmet vermektedir. Özellikle el ve ayak kırığı konusunda ihtisas yapan uzmanlar bu hastanede başarılı operasyonlar gerçekleştirmektedir.
El ve Ayak Bilek Kırığı Alçı Sonrası Nasıl İyileşir?
1 aylık bir alçı süresinin ardından kontrol edilen bileklerde iyileşme görülmezse 2 hafta daha alçıya alınma durumu söz konusudur. Eğer fazla kırılan kemik varsa, iyileşme zaman alacaktır. İyileşmenin gerçekleşmesi için ihtiyaç duyulan zaman diliminden sonra fizik tedavi uygulamalarına başlanmaktadır. Ameliyattan sonra görülen şişlik, ödem ve ağrılar konusunda hekim hemen bilgilendirilmelidir. Bilek kırıklarında alçı sonrası her hasta için farklı bir fizik tedavi süreci söz konusu olur. Alçılama döneminden daha önemli bir dönem olan bu süreçte, hastanın mutlaka aşırı hareketlerden kaçınması gerekir.