Kasık bölgesinde bulunan damar yoluna ulaşılarak beyin anevrizması ameliyatı yapılır. Özel olarak üretilen ve basit bir ameliyat olan bu durum, koliler kullanarak baloncuk içine yerleştirilir. 2 mm’lik kesiler açılarak gerçekleştirilen işlemden sonra tedavi gerçekleşmektedir.
Genel anestezi altında yapılan işlem, oldukça kısa sürede gerçekleşmektedir. Ancak konunun uzmanı olan bir ameliyathane ekibi başarılı sonuçların alınmasını sağlayacaktır. Normal hayatına 2-3 gün içinde dönecek olan hastalar, açık ya da kapalı ameliyat tekniği uygulanarak iyileştirilebilir. Tüm yetişkinlerde görülme sıklığı ortalama %3 oranında olduğundan yaşın ilerlemesi dışında bir risk faktörü söz konusu olmamaktadır.
Açık ve kapalı teknik olarak uygulanan ameliyatlar anevrizmanın ilaçla tedavi edilmesi mümkün olmadığından sıklıkla yapılır. Hastanın genelde acilen geldiği durumlarda açık ameliyat gerekebilir. Ancak kapalı teknik de sıkça tercih edilmektedir. Bu durum söz konusu olduğunda hastaların ve ilgililerin kafasını karıştıran durumlar yaratılabilir. O yüzden beyin anevrizması konusunda biraz bilgi vermemiz yerinde olacaktır.
İki beyin damarının dallandığı kısımdaki genişleme, anevrizma yaratır. Bazen bir tetikleyici dahi olmadan bu genişleme ortaya çıkabilir. Çoğu belirti vermediği için patladıktan sonra hastaların anevrizma geçirdiği anlaşılır. Geçici felçler ya da göz kusurları görülen bazı hastalarda tanının erken yapılması mümkün olabilir.
Sayfa İçerikleri
Anevrizma baloncuk anlamına gelmektedir. Beyindeki atardamarın bulunduğu kısım son derece incedir. Bu yüzden kan ile dolduğunda patlayabilir. Ameliyat bu dolgunluğun boşalması için yapılır. Genelde 30 yaş ve üzerindeki kişilerde görülen anevrizmaların temel sebebi bilinmemektedir. Beyindeki atardamarın olduğu bölgede genetik faktörlerden de kaynaklanabilen anevrizmalar yüksek tansiyon ve sigara kullanımı gibi nedenlerden dolayı görülebilir.
Anevrizma neden olur sorusunun cevabını merak eden birçok kişi sebebin ne olduğunu tam olarak bilemez. Serebral kaynaklı birçok etken nedeniyle anevrizma oluşabilir. Bunun yanı sıra aort arterlerinin anevrizmaları da görülebilir. Beyin anevrizması ameliyatı gereken durumlar, genelde kalp, karaciğer ve böbrek gibi organlarda görülür. Yüksek kan basıncına neden olan çok sayıda durum beyin anevrizmasının genel sorunudur.
Hipertansif durumlar nedeniyle ortaya çıkan ve damar hastalıkları arasında bulunan hasar, yırtılma ve yıpranma durumu da anevrizma meydana getirmektedir. Ateroskleroz, yüksek kolesterol ya da Marfan sendromları da anevrizmalara neden olan etkenler arasındadır.
Beyin anevrizmalarında risk faktörleri ilerleyen yaşın yanı sıra, koroner arterlerlerde plak birikimidir. Aile öyküsünde anevrizma görülen kişilerde risk çok daha fazladır. Genel olarak bütün hastalıkların sebebi olarak gösterilen bu durum, erkeklerde çok daha fazla görülmektedir. Genel risk faktörleri şu şekildedir:
Anevrizmalar öncelikle kan pıhtılarına yol açar. Halsizlik, hipovolemik şok, organ yetmezlikleri, beyin kanaması, iç kanamalar, inme ve son olarak ölümle sonuçlanan bu durum ne kadar kontrol altında tutulursa o kadar çabuk tedavi edilir. Kısa süre içinde uygulanan ve tedavinin kişinin yaş ve genel sağlık durumuna göre belirleneceği bu süreçte en doğru kararı vermenizi sağlayan uygulamalar gerçekleştirilerek çözümü sağlanır.
Hastalarda beyin anevrazması olup olmadığının anlaşılması için bazı belirtiler ışığında tetkikler yapılır. Genelde göz kapaklarında ani düşüklük olması ve görme bozuklukları ilk başlarda belli olmaz. Bazı hastalarda tesadüfen bazı hastalarda ise acil durumlarda anevrizmalar olduğu ortaya çıkar. Hiç haberi yokken anevrizma patlaması yaşayan hastalar en şanssız gruplardır. Hızlı müdahale şansı varsa tedavi edilebilirler. Ancak böyle bir şans yoksa hasta felç ya da ölüm riskiyle karşı karşıyadır. Ön tanısı koyulan hastaların ise tedavisi çok daha başarılı biçimde yapılacaktır.Ancak aşağıdaki belirtiler de şikayetlere eklenince şüphelenebilirsiniz.
Bu belirtilerin bir ya da bir kaçının görülmesi halinde beyin anevrizmasından şüphe edebilirsiniz. Özellikle 20’li yaşlardan itibaren birçok kişi bu şikayetleri yaşayabilir. Zaman kaybetmeden hekime danışılması gerekir. Anevrizma yaşayan hastaların %20’si ölmektedir.
Çocuk ve gençlerde uzun kemiklerde ortaya çıkan anevrizmal kemik kistleri, iyi huylu olmalarına rağmen cerrahi müdahale gerektirir. Bu durumda şiddetli ağrı ve baskı hissi, vücut ısısının artması ve bölgesel şekil bozuklukları belirgin hale gelir. Beyin anevrizması ameliyatından farklı olarak cerrahi bir müdahale gerekebilir.
Beyin anevrizmalarında birçok farklı tedavi yöntemi vardır. Bunlar arasında kan basıncını kontrol etmeyi sağlayan durumun oluşturulması oldukça önemlidir. Baloncukların patlama ihtimali bir hayli düşüktü. Ancak patladıklarında ölümle sonuçlanan durumlara neden olabilirler. Tehlikeli bir bölgede değilse tansiyonu düzenleyen ilaçlar verilerek balonların patlamasının önüne geçilebilir. Kan basıncını kontrol altında tutan ilaçlar da beyin anevrizması ameliyatı gerekmeden sürecin kontrol edilmesine yardımcı olmaktadır.
Sürekli kan dolan ve büyüyen anevrizmalar, beynin neresinde olursa olsun tehlikelidir. Genelde açık ya da kapalı cerrahi uygulamalarla ameliyat yapılabilir.
Anevrizma cerrahisinde en çok tercih edilen ameliyat kapalı tekniktir. Genel olarak yoğun bakım ünitesi gereken hastanelerde yapılan operasyonda kullanılan cihazların da tam çalışır olması gerekir. Ameliyat ekibinde bulunan beyin cerrahları ve hemşireler beraberinde ortalama 10 kişilik bir ekip, bu ameliyatta tercih edilir. Belirlenen muayene ve tetkik uygulamaları sonrası hasta için en uygun ameliyat seçilerek gün verilir.
Anestezi kontrolü yapılan hasta, beyin tomografisi, MR, diğer görüntüleme teknikleri, ameliyat öncesi yapılması gereken kan tahlilleri kanama riskine karşı olası tedbirlerin alınması için iyi yorumlanmasıdır. Bir gece öncesinden yeme ve içme kesilerek, ameliyat açık ya da kapalı tekniklerle yapılır.
Ameliyat sonrasında doktorun vereceği yönergelere göre hareket edilmesi gerekir. Ağrı ve hareket kabiliyetinin azalması, hastaların yaşamını bir süre eski ritminde yaşamalarını önleyecektir. Hastalar beyin anevrizması ameliyatı sonrası, hastanın aşağıdaki konularda dikkatli olması gerekiyor.
Ameliyat olacak olan hastalara yapılması gereken birçok tetkik vardır. Tüm tetkiklerin sorunsuz olarak yapılması teşhis açısından önemlidir. Bu yüzden idrar tahlili, kan tetkikleri, akciğer filmi, EKG ve genel muayene gereklidir. Operasyondan önce lavman uygulaması yapılır. Bu şekilde hekim daha rahat çalışarak zorlanmasını önler. Kesinlikle kan sulandırıcı ilaçlar ve alkol kullanılmaması sigara bırakılmalıdır.
Doktorun gerekli muayene işlemlerinden ona yapılan tetkiklerin sonucuna göre hastaya ameliyat günü verilir. Ameliyatlar genel anestezi altında yapılır. Ortalama 1 saat süren ameliyatlardan sona hasta 1 gün hastanede kalır. İyileşme süresi ortalama 1 haftadır.
Doktor bazı durumlarda omurilik sıvısı alarak, gerekli tetkikleri yapar. Bu sıvı dahilinde bir kan varsa ortaya çıkar. BOS olarak bilinen bel suyu alımı, iltihabi ve mikrobik tetkiklerin yapılması için oldukça önemlidir. Multipl skleroz, beyin zarı tümörleri gibi birçok hastalık, bulguları normal olan hastalarda görülmektedir. Bel suyunda oligoklonal bant pozitif olduğu zaman bir enfeksiyon durumundan söz edilebilir.
Bel bölgesinden büyük bir iğne yardımıyla alınan sıvı, baş ağrısına neden olabilir. Tecrübeli kişiler tarafından yapılması gereken bu işlemden sonra yatak istirahati ve bol sıvı alımı sağlanmalıdır. Hasta 1 saatlik istirahatin ardından evine gönderilebilir. Bu konuyla ilgili rivayetlerin büyük bir kısmı yalandır. Yatay ya da oturur pozisyonda alınan bel sıvısı sonucu teşhis koyulabilir.
Bilgisayarlı tomografi gibi uygulamalar, bazen net sonuçlar vermez. Ancak kol ya da bacağa takılan katater takılarak kontrast sıvı uygulaması yapılır. Röntgen yardımıyla beynin damar haritası çıkarılarak tanılamanın kolaylaşması sağlanır. Tanılama sürecinde ihtiyacınız olan diğer tetkiklerle birlikte yapılacak genel muayene sonucuna göre anevrizma tanısı koyulup koyulmayacağı ortaya çıkacaktır.
MR ve diğer teknik görüntüler yapıldıktan sonra rutin ameliyata hazırlık testleri başlatılır. Kan, idrar, anestezi testleri ve doktorun istediği diğer tetkikler başarıyla yapılarak hasta ameliyata alınır. Ameliyat gününden 24 saat önce yeme içme kesilerek operasyondan 1 saat önce hastaneye yatış işlemleri yapılır. Bu işlemlerden sonra hasta ameliyata alınır ve 1-3 saat arasında süren ameliyat başlar. Hasta 1 hafta hastanede yatar. Ortalama 6 hafta sürecek olan iyileşme süreci dahilinde baş ağrıları ve diğer sıkıntılar baş göstermeye başlar. İyi bir sonuç alınması gereken durumlarda yapılacak olan ameliyat sonrası felç riski görülebilir.
Beyin anevrizması ameliyatından sonra gerçekleşen belirtiler hemen hemen her hastada beklenir. Hastanın genel durumuna göre tedavi şekli değişiklik göstermektedir. Ortalama 1 hafta içinde her şey normale dönmeye başlar. Özellikle kanamanın ne zaman biteceği konusunda sorular soran hastalar için de bu süre 1 haftadır. Ameliyattan sonra sigara ve alkol kullanılmamalıdır.
Hastanın ameliyatı açık teknikle gerçekleşmişse mutlaka gereken tedbirler alınarak sürecin kontrol edilmesi gerekir. Çünkü bu durumda enfeksiyon riski vardır. Bu risklerin minimuma inmesi için mutlaka gereken önlemleri almanız gerekir.
Hastanın hekimle iletişim içinde olması ve sorunlarını mutlaka bildirmesi önemlidir. Hastaların endişelerini gidermek için hekimler olası riskleri zaten ameliyat öncesinde bildirmektedir. Ameliyattan genelde aşağıdaki şikayetler görülmektedir:
Ameliyatsız olarak uygulanan cerrahi tedavi sadece aciliyet gerekmeyen durumlarda yapılır. Bazı hastalar için her an risk vardır ve acil ameliyat gerekebilir. Yaşamsal risk söz konusu olduysa beyin anevrizması ameliyatı da öncelikli tedavi şeklidir. Mutlaka tercih edilmesi gereken ameliyat, sonrasındaki tedavi süreci de söz konusu olursa başarıyla sonuçlanan bir operasyondur. Ameliyatsız tedavi mümkün değildir. Çünkü damarın normal hale getirilmesi ve hastanın kan akışının sorunuz biçimde sürdürülmesi gerekir. Ameliyat olmayan vakalarda her an bir patlama riski söz konusu olabilir.
Beyin anevrizması ameliyatı SGK kapsamında yapılan bir operasyondur. Ancak bazı hastalar hekimleri özel hastanede olduğu için özel hastanelerde ameliyat yaptırmayı tercih edebilir. Bu durumda fiyatların %200 pahalı olması yasal olarak mümkün olmaktadır. Devlet hastanelerinde yapılan operasyonlar 9 bin TL’den başlamaktadır.
Beyin anevrizması ameliyatı yaptıranların yorumları genelde olumlu yöndedir. Hastaların büyük bir kısmı şikayetlerinden kısa sürede kurtulduklarını söylemiştir. Baş ağrısı ve baştaki baskı hissinin yaşamı olumsuz yönde etkilediği bilinen hastalar, ağrıların azaldığını, bazıları ise tamamen kaybolduğunu söylemektedir. Aşırı stres ve beyin yorgunluğunun yaşanması nedeniyle genişleyen damarların patladığı durumlar ölümcüldür. Bu ölümcül etkinin azalmasını sağlayacak olan çok sayıda tedavi yöntemiyle erken teşhis uygulaması yapılabilir.
Bazı vakalarda beyin anevrizmasından sonra felç görülebilir. Hastanın felç sonrası iyi bir fizik tedavi sürecinden geçmesi sorunun çözülmesini sağlayacaktır. Ameliyattan sonra dikkat edilmesi gereken en önemli husus, koma durumunun düzelmesini beklemektir. Komadan çıkan hastanın genel sağlık durumunun kontrol edilmesinin ardından gereken işlemler yapılır. Beyin anevrizması ameliyatı yapıldıktan sonra sonuçlar genelde başarılı olur. Ancak küçük bir hasta grubunda (alkol ve sigara kullananlar) felç ve ölüm durumu görülebilir.
Anevrizma ameliyatı zorunlu bir ameliyat mıdır?
Uzman bir ameliyat ekibinin elinde kapalı teknikle ya da açık olarak yapılabilir. Her iki hasta grubu için de genel anestezi altında yapılan bir operasyondur. 1-3 saat arasında değişen operasyon süresinden sonra, hasta ortalama 1 hafta hastanede kalır. Hastanede kalma süresi sonunda hasta yavaş yavaş günlük hayatına dönebilir.
Anevrizma tekrarlar mı?
Alkol ve sigara kullanarak yüksek tansiyonunu kontrol altına alamayan hastalarda anevrizmanın tekrarlaması mümkün olabilir. Farklı bölgelerde görülebilen anevrizmalar polikistik böbrek hastalığı gibi sorunlara yol açabilir. Bu yüzden risk grubundakiler belirli aralıklarla anjiyografi uygulaması yaptırmalıdır.
Ameliyat kaç saat sürer?
Ameliyat 1 ila 5 saat arasında sürmektedir. Her hastanın durumu değişik değerlendirildiğinden ameliyat için gereken süre de farklı olacaktır. Zaman konusunda her hasta farklı biçimde değerlendirilecektir. Bu yüzden net bir bilgi vermek doğru olmaz. İyileşme süresi 1 ayı bulabilir.
Anevrizma sonrası hafıza kaybı yaşanır mı?
Ağrılar ağrı kesici ve antibiyotiklerin yardımıyla kısa sürede geçer. Hastanın acı eşeğine göre değişen ağrı oranı ameliyatın etkileri azaldıkça düzelecektir.