Bağırsak fıtığı olarak bilinen rektosel, bağırsağın son kısmı ve önü arasındaki bir bağlantı kısmındaki yırtılmadan meydana gelir. Genel Cerrahi bölümünün hastalıklarından olan rektosel, her yaştan insanda görülebilir. Erkek ve kadınlarda görülen bu durum ilerledikçe, kişinin yaşam kalitesini düşürecek raddeye gelebilir. Kadınlarda sık doğum yapmak gibi etkenlerin tetiklediği bu durum erkek hastalarda da görülmektedir. Hemoroid ve fissür gibi hastalıkların tedavisinin ihmal edilmesi, bu riskleri ciddi ölçüde arttırmaktadır.
Sistosel olan mesane sarkması, pelvik organları destekleyen kasların gerilmesine neden olur. Bu da rektosele yol açar. Rahim sarkması (enterosel) ve makat sarkması (prolapsus) da bu hastalığı tetikleyebilir. Dışkı kaçırma, kabızlık, yaşın ilerlemesi ve sık vajinal doğum yapmak risk faktörlerini arttırmaktadır. Ameliyattan önce gereken tedavi yapılır. Ancak hasta rahatsız olacak derecede etkileniyorsa ameliyat kararı verilir.
Bağırsak fıtığı ameliyatı ortalama 30-40 dakika sürmektedir. Hastanede 2 gün kalmayı gerektiren ameliyat genel anestezi altında yapılır. 1 hafta istirahat etmesi gereken hastaların işe dönmesi süresi ise 10 gündür.
Sayfa İçerikleri
Bağırsak fıtığı için Genel Cerrahi bölümüne gidilmelidir. Genel Cerrahi Uzmanı fiziki muayene yaparak hastanın hikayesini dinler. Buna göre ilgili tetkiklere yönlendirme yapılır. Tetkik sonuçları izlenirken hastanın lif ve sıvı ağırlıklı beslenmesi tavsiye edilir.
Rektosel kansere neden olmaz. Ancak kanserler ülkemizdeki dışkılama sorunlarının net ifade edilmemesi nedeniyle çok geç teşhis edilir. İyi huylu poliplerin zamanla kanserleşmesi sonucu ortaya çıkan rektum kanserinde genetik etkenler, 40 yaş üzerinde olmak ve sağlıksız beslenme faktörleri etkilidir.
Rektoselin birçok nedeni vardır. Kadınlarda görülmesinin en büyük nedeni sık sık yapılan doğumlardır. Doğum sırasındaki fıtıkların nedeni ıkınmalar ve zorlanmalar olmaktadır. Vakumla bebeğin çekilmesi ve forceps gibi durumlar da bağırsak fıtığına neden olmaktadır. Rahmi alınan hastalar ve sık vajinal doğum da bağırsak fıtığının tetikleyicileri arasındadır. Erkeklerde ise en sık görülen neden kabızlıktır. Kabızlık nedeniyle yaşanan ıkınmalar bağırsak fıtığının temel nedeni olmaktadır. Dışkının rahat atılmaması bağırsak fıtığının temel nedenidir.
Bağırsak fıtığının en temel belirtisi ıkınmaların artması ve kabızlığın yaşam kalitesini olumsuz şekilde etkileyecek raddeye ulaşmasıdır. Hasta dışkı yapsa bile yapmamış gibi hisseder. Vajina bölgesinde de şişlik ve yumrular söz konusu olabilir. Durumu ilerleyen hastaların dışkıyı çıkarmak için parmak yardımı alması mevzu bahistir. Tedavi edilmeyen bağırsak fıtığının hemoroid, fissür ve makat şişliği gibi sorunlara neden olduğu klinik vakalardan ortaya çıkmaktadır. Kişinin sağlığını ve yaşam kalitesini etkileyen bu durum, sosyal hayatı da olumsuz yönde etkilemektedir.
Bel ağrısı, vajinal kanamalar, vajinada dolgunluk hissi, ağrılı cinsel ilişki gibi etkenler sıkça rastlanan belirtiler arasındadır. Bağırsak fıtığının aslında ilk mesajı gaz sorunudur. Gazlı içecekleri tüketmek ya da havadan gaz almak bu problemin temel nedenleri arasındadır.
Düzensiz beslenmek, hareketsiz yaşam, obezite, katı gıdaları fazla tüketmek, yetersiz lif ve su alımı kabızlığa yol açar. Kabızlık ilerlediğinde de bağırsak fıtığı meydana gelir.
Bebeklerde bağırsak fıtığı Çocuk Cerrahisinin ilgi alanındadır. Zamanında müdahale edilmezse ölümle sonuçlanan bu durum, genelde erkek bebeklerde görülmektedir. Ancak rektosel bebeklerde kasık bölgesinde yer alır. Bebeklerin yumurtalıkları kasık kanalına indiğinde fıtık oluşur. Bu da şiddetli ağlama, rahatsızlık ve şişlik gibi belirtilerle kendini göstermektedir. Bebeklerde bağırsak fıtığının tedavisinde cerrahi tek seçenektir. Cerrahi tedavi yapılarak ameliyat sonrası izlenim altına alınan bebekler 1-2 ay içinde normale döner.
Bağırsak fıtığının teşhis ve tanısı genel cerrahlar tarafından yapılır. Bu sürecin tetkikleri arasında anoskopi, ürodinamik tetkikler ve rektoskopi gibi uygulamalar vardır. Kalın bağırsak geçiş zamanının ölçümü için 5 gün boyunca röntgenle görüntüleme yapılır. Pelvik taban floroskopisi ile rektumun net görünmesi sağlanır. Ürodinamik tetkikler ve anoskopi hastaları korkutsa da, günümüzdeki yöntemlerle bu uygulamalar başarıyla gerçekleştirilir.
Tetkik sonuçları ve diğer incelemeler değerlendirilerek hastalığın tedavisi konusunda bir adım atılır. Pelvik kasların kontrol edilmesi için yapılan egzersizler ve destek amaçlı beslenme düzeni belirtileri azaltıyorsa, tedavi başarılı sonuç vermiş olur. Düzenli beslenmeye rağmen istenen sonuç alınmazsa, ameliyat yapılır.
Bağırsak fıtığının tedavisi her zaman cerrahi değildir. Kasların güçlenmesini sağlayan egzersizlerin yanı sıra, oral ilaç kullanımıyla kabızlığın önlenmesi ilk hedeftir. Dışkılama güçlüğünün neden olduğu makat kanamalarını önlemek ve gaz kaçırma gibi problemleri kontrol altına almak için gereken öncelikli tedavi uygulanır. Tedaviye yanıt vermeyen ya da geç kalan hastalar ameliyat edilir.
Ameliyat genel anestezi altında yapılır. Jinekologlar vajinadan, genel cerrahlar ise makat bölgesinden girerek bu kısma yama şeklinde bir destek atarlar. Ameliyatta tercih edilen yöntem ne olursa olsun makat kasları ve karın tabanının zarar görmemesi hedeflenir. Kalın bağırsak duvarı da güven altına alındıktan sonra fıtık tedavisi başarıyla gerçekleşir.
Kamu hastanelerinde SGK kapsamında yapılan bu ameliyat, özel hastanelerde ücretli yapılır. Fiyatlar 5 bin TL’den başlamaktadır. Fiyata tetkik ücretlerinin dahil olup olmadığı hastaneyle görüşülmelidir. Çünkü tetkiklerden bazıları yüksek fiyatlarla yapılabilir. Hastaneye ve hekimin popülaritesine göre değişen ameliyatlar için hastaneden bilgi alarak net bir fiyat öğrenebilirsiniz.
Bağırsak fıtığının en önemli nedeni ıkınıp zorlanma, dolayısıyla kabızlıktır. Kabız olmamak için de sağlıklı bir yaşam tarzı ve beslenme düzenine sahip olmak gerekir. Mesane bölgesini kaplayan bir ağrıyla kendini belli eden bu durum, kanamalarla daha sıkıntılı hale gelir. Bunu önlemenin en önemli yolu beslenme düzenini sürdürmektir.
Bağırsak fıtığı olmasa da Türklerde ciddi bir kabızlık sorunu vardır. Beslenme düzeninin sağlıksız olması ve hamur işinin yoğun tüketilmesi kabızlığı arttırmaktadır. Demli çay içmek, su içmemek, posalı gıdalar tüketmemek bu riskin artmasına yol açar. Şikayetler çok fazla olsa da bu konudaki çekinceler nedeniyle tedaviye geç kalınmaktadır.
Ameliyat sonrası ilk 6 haftalık süreçte beslenme sıvı şekildedir. İkinci 6 haftalık süreçte ise hafif katı gıdalar verilmeye başlar. İlk 3 aydan sonra normal beslenme düzenine geçilir ancak çok katı ve gazlı gıdalar tüketilmemesi gerekir.
Dışkı kontrolünün sağlanması için makat ve vajina kaslarının güçlendirmesi hedeflenir. Bunum için Kegel egzersizleri adını verdiğimiz kası sıkıp bırakma egzersizleri düzenli olarak yapılır. Pilateste çok sık yapılan pelvik bölge egzersizlerinin de düzenli olarak yapılması gerekir. Evde kolayca yapılan bu egzersizler için günde 5-10 dakika ayırmak yeterli olacaktır. Squat ve köprü hareketleri her gün düzenli olarak yapılmalıdır.
Hastaların cinsel perhizleri 2 ay sürer. Kasların kontrolü tam olarak sağlanmadan cinsel ilişkiye izin verilmez. Hastanın dışkıları normale dönene kadar kontrollerin aksatılmaması gerekir. Özellikle ameliyattan sonraki 6 ay önemlidir. Bu zaman zarfında hekimin önerileri dikkatle uygulanmalıdır. Bağırsak fıtığı tedavisinde hekimin belirleyeceği yöntem uygulanır.