Bademcik ameliyatı nedir, kaç yaşında yapılır, riskleri nelerdir benzeri birçok sorunun cevabı toplumuzun ilgi alanları arasındadır. Çocukları ve yetişkinleri etkileyen tonsiller, dilin arka kısmında yer alır.
Boğazın iki yanında bulunan bademcikler, vücudu bakteri, virüs gibi mikroorganizmalara karşı korur. Bademciklerin olması gereken büyüklüğü aşması birçok probleme neden olur. Bunların başında iltihaplar gelir.
İltihaplar çocuklarda kalp romatizması ve büyüme geriliği gibi birçok sağlık problemine neden olur. Büyük bademcikler de horlama, ağız kokusu, dikkat eksikliği ve depresyon gibi sorunlar yaratır. Bu etkiler gündüz uyku hali yaşanmasına neden olur. Tonsillektomi ve Adenoidektomi operasyonları farklıdır.
Geniz eti burnun arka kısmında bulunur, bademcik ise boğaz kısmının iki yanındadır. Solunuma engel olacak derecede büyüyen geniz etinin alınması gerektiğinde her iki operasyon birlikte yapılabilir.
Çocuklarda da yetişkinlerde de önemli bir takip süreci gerektiren bu durum, 4 yaş ve üzerindeki hastalara yapılan ameliyatla tedavi edilebilir.
Bademcikler 3 yaşına kadar görevlerini sorunsuz olarak yerine getirebilir. Sonrasında savunma görevi yapmazlar. Arka arkaya birçok enfeksiyona neden olan bademcikler, nefes alma sorunlarını beraberinde getirir.
Geniz bölgesini tamamen kaplamaya başlayan bu et, yüzde asimetri oluşmasına neden olur.
Sık sık hastanlanmak, burun tıkanıklığı ve beraberindeki horlama, ağızdan nefes alarak burundan nefes alamama, ilerleyen aşamalarda ise kulaklardan sıvı gelmesi geniz etinin gereğinden fazla büyümesinden kaynaklanır.
Kulaktan sıvı gelmesi daha büyük bir probleme neden olacağı için bu raddeye gelmeden operasyon yapılması gerekir. Çocuklarda gelişim geriliği ve akciğer iltihabı gibi ciddi sorunlara yol açan bademcik ameliyatı vakit geçirmeden yapılmalıdır. Çünkü nefes alma sorunu uykunun bozulmasına, uykunun bozulması da öğrenme güçlüklerine yol açar.
Yetişkinlerde Bademcik Ameliyatı
Yetişkinlerde bademcik ameliyatı yapılmadan önce, eğer tıkanıklık yoksa alerji ilaçları ve antibiyotik tedavisi başlar. Genelde yetişkinlik döneminde çok nadir bademcik ameliyatının gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Ancak zamanla geniz etinde büyüme yaşandığı için her yaşta operasyon yapılabilir.
Kısa ve kolay bir ameliyattır ve ağız içinden yapılır. 15-30 dakika arasında sürmektedir. Ameliyat sonrası hastaneden çıkılabilir. Ortalama 2-3 günde hastanın rutin yaşamına dönmesi mümkündür.
Bademciklerin ve geniz etinin kürete edilmesiyle hastanın şikayetlerinin büyük bir bölümü ortadan kalkar. Çocukluk döneminde de yetişkinlik döneminde de yapılacak olan operasyon aynıdır.
Çocuklarda Bademcik Ameliyatı
Bademcik ameliyatı genelde 4-9 yaş arasındaki çocuklara yapılır. Genel anestezi altında gerçekleşen operasyon, ilerleyen yaşlarda çocuğun sorun yaşamaması ve gelişim sürecinin olumsuz etkilenmemesi için bu yaş aralığında operasyon yapılabilir.
Ancak ameliyattan evvel birçok ilaç kullanılarak sorunun çözülmesi beklenir. Eğer sonuç alınmazsa cerrahi müdahale tercih edilir.
Bademciklerin vücuda karşı savunmaya geçemeyecekleri durumda şişmesi sonucu üst solunum yollarında sıkıntılar yaşanmaya başlar. Horlama, ağız açık biçimde uyuma ve yüz şeklindeki bozukluklarla kendini belli eden şikayetler arttığında hasta ameliyat için uygun olacaktır.
Operasyon ağız içinden yapılacağı için hassasiyet gerektiren bir durum söz konusudur. Bademcikler vücudu mikroplara karşı koruyamadığı zaman iltihap oluşur ve iltihaplar yılda 7 kere ve üzerinde olursa ameliyat şart hale gelir.
Bademcik Ameliyatı Öncesi
Bademcik ameliyatı öncesi hastanın son iki yılda 5 kereden fazla bademcik iltihabı yaşayıp yaşamadığı tespit edilir. Muayene sırasında birçok konu açıklığa kavuşacaktır.
Gerekli tetkikler yapılarak hastanın yatış işleri tamamlanır. Genel anestezi altında yapılan ameliyat için birçok farklı cerrahi teknik kullanılır.
Her hastanın yaşı ve diğer sağlık durumları hesaba katılarak operasyon konusundaki olası komplikasyonlar değişebilir. Bademcik kanseri, geç fark edilen bir hastalıktır. Bu yüzden hasta ameliyata hazırlanırken bu riskler de hesaba katılarak operasyona hazırlık yapılır.
Bademcik Ameliyatı Yöntemleri
Bademcik ameliyatı için birçok farklı teknik uygulanmaktadır. Bu teknikler hastanın durumuna bağlıdır. Doktorun tercihleri ve ameliyatın yapıldığı hastanenin şartlarına göre uygulanacak teknikler farklılık gösterebilir.
En eski ve geleneksel yöntem, "disektör" adını verdiğimiz aletle uygulanan tekniktir. Kaşığa benzeyen bu alet kullanılarak bademcikler alınır. Kanama olasılığı fazla olduğu için kanın pıhtılaşması sağlanır. Kanama oranına göre ameliyatın süresinde değişiklikler görülebilir.
Son dönemde popüler hale gelen termal welding de elektrik akımı kullanmadan ısı enerjisinden yararlanıp kanamayı minimuma indirmektir. Sadece bademcik bölgesinde ısı enerjisi kullanılır. Bademciklerin arka ve ön kısımlarında dikiş yapılmaz. Ağrılar da minimum düzeyde gerçekleşir.
Her cerrahın bildiği klasik soğuk cerrahide, hastanın bademcikleri neşter ile kesilir. Bu durum kanama riskinin artmasına neden olur. Bu yüzden modern cerrahi teknikleri adını verdiğimiz lazer, radyofrekans gibi teknikler kullanılır. Bademciğin tamamı ya da bir kısmı alınarak operasyon tamamlanır.
Lazer cerrahisinde bademciklerin küçülmesi hedeflenirken, iyileşme süreci oldukça zordur. Radyofrekans uygulaması da genel anestezi olmadığı için tercih edilir. Bademciğin küçülmesi bu şekilde sağlanır.
Uyku apnesi gibi durumlar söz konusu olduğunda Coblator adı verilen plazma kinetik enerjisinden yararlanılarak dokular buharlaşır. Kronik bademcik iltihaplanmaları söz konusu olduğunda bu teknik en iyi sonucu verir.
Bademcik ameliyatı tekniği ne olursa olsun kullanılacak olan yöntem doktorun vereceği karar ve teknik imkanlar doğrultusunda gerçekleşir.
Maksimum 30 dakikada sona eren bu operasyon sonrası hasta taburcu olup aynı gün evine gidebilir.
Bademcik Ameliyatlarının Riskleri
Operasyon kolay olsa da genel anestezinin risklerinin tamamı bu ameliyatta da mevcuttur. Ameliyat sonrası hastanın sıvıyla beslenmesi, sıcak içecekler kaçınması gerekir. Bu yüzden ameliyattan sonra dondurma tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Bol su içilmesi gerektiğinden sabah ve akşam sık sık su tüketilmesine özen gösterilmesi gerekir.
Hastanın bademciklerinin zedelenmesi riski vardır. Bu yüzden beslenme ve çok konuşmamaya dikkat edilmesi gerekir.
Şiddetli ağrı ve ateşin düşmemesi gibi durumlar söz konusu olduğunda hastanın hemen doktora girmesi gerekir. Herhangi bir komplikasyon yoksa ilk kontrol 10 gün sonra yapılır.
Yutmada zorluk, ateş, kusma, boğaz ağrısı, kanama, enfeksiyon ve ödem gibi yan etkiler görülebilir. Yetersiz beslenme nedeniyle dehidrasyon görülebilir. Bu da nekroza yol açabilir.
Operasyondan 20 gün sonra iyileşme sağlanır. Ancak ağır spor ve egzersizlerden uzak durulması gerekir.
Bademcik Ameliyatı Sonrası
Bademcik Ameliyatı Sonrası Beslenme
Hastalar bademcik ameliyatı sonrası ilk saatlerde kesinlikle katı ya da sıvı tüketmemelidir. İlk 5 gün dondurma, süt gibi besinler tüketilebilir. Son günlerde puding ve yoğurt türü yiyecekler tercih edilebilir. Beşinci günden sonra çok sert olmayan yiyecekler tüketilebilir.
Çok sıcak ve çok sert yiyeceklerin tüketilmesi engellenmelidir. Çikolata gidi boğazda yapışkanlık sağlayan yiyecekleri asitli içecekler kesinlikle tüketilmemelidir.
Bademcikler Alındıktan Sonra Bağışıklık Sistemi
Bademcikler alındıktan sonra bir daha çıkmazlar. Onların görevini lenf bezleri üstlenerek vücudun korunmasını sağlarlar.
Bademcik Ameliyatı Sonrasında Boğaz Ağrıları
İkinci haftadan sonra ameliyattan sonra boğazdaki ağrılar azalmaya başlar. Gıda alımı azalırsa, ağrıların da artması söz konusu olur. Ancak az ve sık gıda tüketilmesi halinde boğaz ağrılarında da azalma sağlanır.
Uyku Kalitesi ve Düzeni
Ameliyattan sonra ağrı ve yara geçtiğinde kişinin nefes alma sorunu azalacak, rahat uyumaları mümkün olacaktır.
Bademcik Ameliyatı Fiyatları 2020
Sosyal güvencesi olmayan hastalar için bademcik ameliyatının fiyatı 3 bin TL’den başlamaktadır. KBB uzmanının ünü ve hastanenin bilinirliği fiyatın değişmesine neden olur. Ancak u operasyon SGK kapsamında opere edilebilir. Sosyal güvencesi olan hastaların masrafları sigorta tarafından karşılanmaktadır.
Geniz Eti Ameliyatsız Tedavi Edilir Mi?
Bademcik ve geniz eti farklı operasyonlardır. Bademcikle birlikte geniz eti operasyonu da yapılabilir. Ancak her zaman bademciklerin alınması sağlanırken geniz etleri için ilk uygulanan yöntem hastanın antibiyotikle tedavi edilmesidir. Antibiyotik alımı sonrası iyileşme gözlenmezse, bu operasyon da sürece dahil edilir. Alerjik bünyesi olan hastalarda geniz eti tekrarlayabilir. Her hastanın durumu farklı şekilde ele alınır.
Bademcik Ameliyatı Sonrası Beslenme
Çocukları en çok sevindiren durum bademcik ameliyatı sonrası dondurma yemektir. Ameliyatın acısını hafifleten bu durumun nedeni, kanamayı önleyecek soğuk kompres etkisi yaratmasıdır. Kan damarlarını küçülterek kanamayı yavaşlatan bu durum, ameliyat sonrası risklerin azalmasına yardımcı olur. Hastalara soğuk gıdalar tüketmesi tavsiye edilir ve özellikle dondurma bu konuda iyi bir yardımcıdır.
Beslenme konusunda bir diğer dikkat edilecek husus da havuç, turp gibi sert gıdaların tüketilmemesidir. Boğazı tahriş etmeyecek gıdalar tercih edilerek, bölgenin sorunsuz biçimde iyileşmesini sağlar. Ameliyattan sonraki ikinci ay itibariyle normal gıdaların tüketilmesine başlanabilir.