Azoospermi; meninin olması fakat menide hiç spermin olmaması durumudur. Eğer meni yoksa ise de bu da spermi olarak adlandırılır. Spermiogram yani mikroskobik incelemenin sonucunda menide spermin hiç görülememesine azoospermi denilmektedir. İncelemenin sonucunda menide hiç spermin görülememesinin birkaç farklı nedenleri bulunmaktadır.
Genel olarak bilinen nedeni sperm kanallarında tıkanıklığın olmasıdır. Sperm üretiminde noksanlık ve hormon bozukluları da diğer nedenler arasındadır. Bu üç sebepten ötürü menide sperm görülememektedir. Bunun teşhisini koyabilmek için 1 ay ara ile 2 seferlik spermiogram sonucu gerekmektedir. Bunun sonucunda meni hala görülmemiş ise bu durumda hastaya azoospermi tanısı konulabilir.
Azoosperminin tedavisi için öncelikle bu durumu teşkil eden sebepler araştırılmalıdır. Muayene, hormon tahlili, ultrasonografi ve spermiogram tahlilleri yapılarak tanı konulmalıdır. Sebep tıkanıklıktan dolayı olmuş ise ameliyat ile Azoosperminin tedavisi mümkündür. Hormon bozuklukları ile ilgili sorunlarda da sebebine yönelik tedavi seçeneği söz konusudur. Sebep spermin üretim bozukluğunda ise bu durumda da testis biyopsisi yapılarak sperm bulma yöntemi kullanılmaktadır.
Azospermi temel olarak ikiye ayrılmaktadır;
-
Sperm üretiminin hiç veya çok az olması (non-obstrüktifazoospermi ).
-
Normal sperm üretimi gerçekleşiyor olmasına rağmen sperm kanallarında gerçekleşen tıkanıklık nedeni ile spermin vücuttan dışarı atılamaması (obstrüktifazoospermi).
Semen tahlilinde sperm miktarı oldukça az (sperm sayısı < 5 milyon/cc) veya hiç olmadığına rastlanan hastalar daha ileri izlenme ve değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Özellikle az sperm sayısına sahip olan hastaların %10-15’inde genetik anomali bulgusuna rastlanılmaktadır. Bu sebep ile bu hastalarda tedavi yapılmadan önce Karyotip ve AZF gen analizi adı verilen genetik testler yapılmalıdır. Genetik testlerde anomali bulgusuna rastlanılması halinde hastalar makul bir biçimde bilgilendirilmelidir.
Yapılan değerlendirmeler sonucunda testislerde sperm üretiminin yeteri kadar olmadığı ve bu nedenden dolayı semen analizinde sperm bulunmayan ya da sperm miktarı oldukça az olan hastalara testisten ameliyatla sperm üretme tekniği (TESE) tedavisi denenmelidir.